به گزارش خبرنگار «نبض انرژی» انرژی تجدیدپذیر، انرژی‌ای است که از فرایندهای طبیعی تولید شده و به‌طور مداوم دوباره پر می‌شود. چند نمونه از انرژی‌های تجدیدپذیر عبارتند از: نور خورشید، آب، باد، جزر و مد، انرژی زمین گرمایی (حرارتی است که از زیر سطح زمین به‌دست می‌آید) و زیست توده. انرژی‌ای که از منابع انرژی تجدیدپذیر تأمین می‌شود، در پنج حوزه مهم مانند: سرمایش/ گرمایش هوا و آب، تولید برق، بخش روستایی و حمل‌ونقل استفاده می‌شود. وجود منابع انرژی تجدیدپذیر در گستره جغرافیایی وسیعی در مقایسه با منابع انرژی متعارف که اغلب در تعداد محدودی از کشورها متمرکز هستند، گسترش یافته است؛ مانند نفت‌وگاز که عمدتاً در کشورهای خاورمیانه متمرکز هستند. استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر در تولید انرژی، آلودگی کمتری را به‌دنبال دارد و تأثیر به‌سزایی بر منافع اقتصادی و امنیت انرژی می‌گذارد.
بسیاری از کشورها برای تأمین انرژی‌شان بیشتر بر زغال‌سنگ، نفت‌وگاز طبیعی متکی هستند، اما وابستگی به سوخت‌های فسیلی یک مشکل بزرگ به همراه دارد و آن اینکه، میزان سوخت‌های فسیلی محدود است و درنهایت، به اتمام خواهند رسید یا زمانی فرامی‌رسد که استخراج باقی‌مانده آن‌ها بسیار گران تمام خواهد شد. همچنین سوخت‌های فسیلی باعث آلودگی هوا، آب و خاک می‌شوند و گازهای گلخانه‌ای تولید می‌کنند که باعث گرم شدن کره زمین می‌شوند. در این شرایط، منابع انرژی تجدیدپذیر جایگزین‌های پاکی برای سوخت‌های فسیلی هستند. البته آن‌ها هم بدون مشکل نیستند، اما آلودگی بسیار کمتر و گازهای گلخانه‌ای کمتری تولید می‌کنند و تمام هم نمی‌شوند.
استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر یا پاک در جهان، روزبه‌روز در حال افزایش است. در همین راستا، قیمت پنل‌های خورشیدی رو به کاهش و ظرفیت تأمین انرژی از نور خورشید شدت یافته است، به‌گونه‌ای‌که طبق مطالعات صورت‌گرفته پیش‌بینی می‌شود که طی پنج سال آینده، پنل‌های خورشیدی بیشتری در جهان نصب شود، تاجایی‌که ظرفیت آن به یک تریلیون وات خواهد رسید.
هرچه از میزان تقاضای جهان برای انرژی‌های فسیلی کاهش یابد، میزان تقاضا برای تجدیدپذیرها افزایش می‌یابد. در این میان نمی‌توان ظرفیت بالای ایران در حوزه تجدیدپذیرها را نادیده گرفت. البته بیشترِ برنامه‌ریز‌های دولت برای تشویق و ترغیب سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در این زمینه و از طرفی هم سیاست‌گذاری برای توسعه بوده است؛ یعنی سیاست فعلی دولت، احداث مستقیم نیروگاه‌های خورشیدی و بادی توسط خود دولت نیست، اما مواردی را به‌صورت پایلوت مانند نیروگاه‌های بادی منجیل و دیزباد نیشابور و نیروگاه‌های خورشیدی در سمنان و یزد اجرا کرده است.
روندی که در دو سال اخیر در پیش گرفته شده، به تعریف تعرفه‌های جذابی برای خرید برق تضمینی تجدیدپذیرها منجر شده است که این امر باعث تسریع در توسعه احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر، به‌خصوص نیروگاه‌های خورشیدی فتولتائیک توسط سرمایه‌گذاران بخش خصوصی شده و ظرفیت قابل‌توجهی از نیروگاه‌های خورشیدی فتوولتائیک را در ایران ایجاد کرده است.
انرژی‌های تجدیدپذیر اغلب به‌عنوان یک عنصر توسعه‌ای جدید در نظر گرفته می‌شوند. درحقیقت، انسان‌ها مدت‌هاست که طبیعت را برای رفع نیازهای روزانه خود مهار کرده‌اند. فناوری‌های نوآورانه به‌سادگی این فرایندها را مدرن کرده‌اند. REN21، اندیشکده گزارش سالانه وضعیت جهانی انرژی‌های تجدیدپذیر، خاطرنشان کرده است که درحالی‌که استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در بخش برق درحال‌حاضر در سراسر جهان جریان اصلی است، پیشرفت در گرمایش، سرمایش و حمل‌ونقل برای تحقق آینده انرژی پاک ضروری است.
ایران به‌دلیل شرایط خاص جغرافیایی، ظرفیت‌های زیادی برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر دارد و در صورت سرمایه‌گذاری می‌توان از این نعمت خدادادی بهره‌مند شد. درواقع، انرژی تجدیدپذیر بخشی از منبع تأمین‌کننده انرژی در کشورمان است. ایران با دارا بودن چهارمین ذخایر بزرگ نفت و دومین تأمین‌کننده گاز طبیعی در جهان، یک غول جهانی هیدروکربنی است. همچنین علاقه زیادی به منابع انرژی تجدیدپذیر برای بهبود امنیت انرژی، کاهش وابستگی داخلی به هیدروکربن‌ها و برآوردن رشد پیش‌بینی‌شده در تقاضای برق نشان داده شده است. تحقق این اهداف برای دولت ایران محتمل است؛ زیرا از توپوگرافی سودمندی برای انرژی‌های تجدیدپذیر برخوردار است. کشورمان در تلاش است تا انرژی‌های تجدیدپذیر را از نظر تجاری قابل دوام کند و وزارت نیرو موظف است انرژی‌های تجدیدپذیر تولید خصوصی را به قیمت بازار جهانی خریداری کند.
وجود منابع بزرگ نفت‌وگاز و ارزان بودن قیمت انرژی از طریق پرداخت یارانه در ایران سبب شده است تا کشورمان در مقایسه با کشورهای پیشرفته صنعتی از قافله انرژی‌های نو عقب بماند. در ایران طی سال‌های اخیر عدم تخصیص اعتبارات کافی اجازه نداده تا نیروگاه‌های بزرگی احداث شود. این در حالی است که به اعتقاد صاحب‌نظران این حوزه تمام نیاز برق ایران از طریق انرژی خورشیدی قابل تأمین است. چنین ظرفیت بلااستفاده کشور موجب شده است که تولید برق در ایران اعم از احداث و نگهداری نیروگاه‌ها، سالانه ده‌ها میلیارد دلار سوخت و درآمد ارزی کشور را ببلعد. سرمایه‌گذاری در صنعت انرژی نو، سرمایه‌گذاری برای استقلال انرژی است و کشورهایی که بتوانند زیرساخت‌های انرژی نو و شبکه برق خود را سریع‌تر گسترش دهند، در رقابت برای تولید برق و توسعه اقتصادی، یک گام جلوتر از رقیبان خود خواهند بود.
بازار توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر ایران، با اتکا به قابلیت بالای منابع انرژی‌های تجدیدپذیر اعم از خورشیدی، بادی، زیست‌توده و زمین گرمایی، از طریق امکان عقد قراردادهای بلندمدت با نرخ‌های تشویقی، بازار بسیار جذابی برای سرمایه‌گذاران است. البته ایران نیز در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر برای دستیابی به پتانسیل بالا با چالش‌هایی چون منابع مالی، مقررات، تملک زمین، تجربه و دانش مواجه است که امید است با رفع موانع و یا به حداقل رساندن آن‌ها شاهد تحقق حداکثری استفاده از این انرژی‌ها در کشورمان باشیم.
