به گزارش خبرنگار «نبض انرژی» سال‌هاست که رودخانه شور و سیلابی زهره که بیش از 75 درصد از آورد آبی خود را در مدت کوتاهی به‌دست می‌آورد به سمت دریا حرکت کرده و سالانه 2.5 میلیون تن نمک را به پایین دست انتقال می‌دهد.
به طور متوسط سالانه بیش از 2 میلیارد متر مکعب آب معادل 66 میلیون تانکر 30 هزار لیتری آب توسط این رودخانه به دریا می‌ریزد و خلاء ابزار مدیریت منابع آب سبب شده است بهره‌برداری از این منابع آبی در حداقل باشد. نکته جالب اینکه شیرین‌سازی و انتقال مجدد این میزان آب از دریا به سمت محل رودخانه زهره در هر سال به 6 میلیارد یورو هزینه نیاز دارد. به معنای دیگر، ارزش آبی که هرسال توسط رود زهره به دریا می‌ریزد، 6 میلیارد یورو است.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ساخت سد چمشیر بر روی رودخانه زهره به عنوان یک ابزار مهم در مدیریت منابع آب می‌تواند زمینه تعدیل کیفی این رودخانه را مهیا خواهد کرد.
سازوکار عملکرد این ابزار مدیریتی به نحوی است که آب را در دوره زمانی سیلاب که از نیمه دی‌ماه در منطقه آغاز می‌شود، ذخیره می‌کند و پس از آن در دوره کل سال با رهاسازی آب زمینه تعدیل کیفیت آب در بازه زمانی فصل گرم را مهیا می‌کند.
در همین راستا اخیرا، برخی از افراد با عناوین مختلف از جمله کارشناس ژئوتکنیک و گیاه‌شناس نسبت به تخریب اهداف ساخت این سد اقدام کرده‌اند. علاوه بر این، برخی از جریانات ضد انقلاب وابسته به رسانه‌های معاند از جمله ایران اینترنشنال نیز با سوار شدن روی موضوع قصد تخریب سد چمشیر و جلوگیری از ایجاد تحول در شرق خوزستان را دنبال می‌کنند.
* تحول در شرق خوزستان با آبگیری سد چمشیر
این مسئله در شرایط رخ می‌دهد که کارشناسان و استاید دانشگاه متعددی، ساخت سد چمشیر را به عنوان شاخص یک تحول مهم در حیات شرق استان خوزستان و پایین دست رودخانه زهره تلقی کرده‌اند.
در همین راستا، ابراهیم شاقاسمی، استادیار دانشگاه تهران و کارشناس محیط زیست ضمن اشاره به مطالعات کامل سد چمشیر تاکید می‌کند: مسائل محیط زیستی در صد چم شیر تمام کنترل شده و همزمان با آبگیری این سد، حیات پایین‌دست رودخانه شور زهره از جمله مناطق شرق خوزستان و بوشهر احیا خواهد شد.
از طرفی مهدی شعبانی، استاد دانشگاه امیرکبیر و متخصص ژئوفیزیک نیز در تشریح اینکه اطلاعات مخالف آبگیری سد چمشیر منشاء علمی ندارد گفته است: تعدیل کیفی آب شور رودخانه زهره رهاورد این فعالیت این سد و احیای محیط زیست منطقه است.
سعید نیکی سخن، استاد دانشگاه امیرکبیر نیز ضمن بیان پشت پرده مخالفت‌ها با آبگیری سد چمشیر معتقد است: اساسا با حضور این سد و کنترل منابع آبی ناشی از سیلاب و همچنین کاهش نمک به واسطه بهره‌برداری صحیح، شاهد افزایش آب قابل برنامه‌ریزی برای مصارف هستیم و تحول در محیط زیست منطقه رقم خواهد خورد.
* نظر کارشناسان محیط زیست درباره ابهامات مطرح شده راجع به سد چمشیر
تعدادی از کارشناسان محیط زیست نیز سد چمشیر را به عنوان عاملی در جهت تعدیل کیفی رودخانه زهره تلقی کرده‌اند؛محمد صادق محمدنژاد، کارشناس حوزه منابع آب و محیط زیست با بیان اینکه اطلاعات غلط متعددی به مسئولان محیط زیست درباره این سد رسیده است، گفت: برخی مدعی شده‌اند با آبگیری سد زهره 500 هزار تن نمک در هر سال در آب حل شده و به پایین دست می‌رود، در حالی که همین الان، بدون حضور سد رودخانه شور زهره سالانه 2.5 میلیون تن نمک را به پایین دست هدایت کرده و اگر آمار دوستان درست باشد، یعنی تحولی در حیات پایین دست سد زهره رقم می‌خورد.
مرتضی جلالی، یکی دیگر از کارشناسان محیط زیست معتقد است: ساختگاه سد چمشیر به نحوی انتخاب شده که عوامل شور کننده آب زهره در پشت سد به حداقل برسد و شاهد آب با کیفیت در مخزن باشیم و عملیات بهره‌برداری سبب تعدیل کیفی رودخانه زهره شود.
شهره صدری‌خانلو، از دیگر متخصصان محیط زیست نیز با بیان اینکه سد چمشیر به طور کامل روند تایید سازمان حفاظت محیط زیست را پشت سر گذاشته است، گفت: سد چمشیر، طرحی جدا از سایر سدهای کشور نیست. این سد هم همانند سایر سدها در زمان مربوطه مجوز محیط زیست گرفته است. به نظر من مطالعات محیطی زیستی یکی از دقیق‌ترین مطالعاتی است که در اثنای یک طرح عمرانی در دستور کار قرار می‌گیرد و روند هم در کشور رو به جلو است و با توجه به دقت بالای این مسئله می‌توان به آن استناد کرد و از آن اطمینان نسبی حاصل کرد.
* نهادهای نظارتی به ماجرای تخریب مطالعات سد چمشیر ورود کنند
با وجود اینکه جامعه علمی حوزه آب و محیط زیست از تایید مطالعات و و اثر مثبت این سد در پایین دست رودخانه زهره خبر می‌دهند، اما همچنان برخی به دنبال رد مطالعات علمی درباره این سد هستند.
پیگیری خبرنگار فارس حاکی از آن است که پشت پرده تخریب سد چمشیر، به جریانی باز می‌گردد که پیش‌تر به دلیل فساد در یکی از پروژه‌های عمرانی کشور، کنار گذاشته شده بود و از سوی دیگر با یک شرکت ثالث ذی‌نفع، در آبگیری نکردن این پروژه ارتباط مالی وجود دارد که ضرورت دارد نهادهای نظارتی با پیگیری دقیق این مسئله، مانع تخریب رسانه‌ای یک پروژه ملی بزرگ شوند.
منبع: فارس
