به گزارش خبرنگار «نبض انرژی» یکی از مباحثی که طی سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته موضوع توسعه ارتباطات سیاسی و اقتصادی با کشورهای همسایه و منطقه است تا از این طریق بتواند بخشی از نیازهای مورد نیاز کشور را تامین و توسعه دهد. در همین راستا یکی از گزینههایی که امروزه حائز اهمیت بوده بحث سوآپ گازی ایران با روسیه است.
ایران با توجه به موقعیت استراتژیکی که دارد میتواند نقطه اتصال و اتکا باشد و نبض انرژی را در حوزه خلیج فارس، کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی در مدیریت خودش قرار دهد. در حقیقت ارتباط ما با کشورهای مختلف در حوزه انرژی، میتواند کشور را به یک هاب انرژی تبدیل کند.
برخی از کارشناسان معتقدند که خرید و سوآپ گاز از روسیه یک فرصت مناسب در حوزه ایجاد اشتغال و توسعه روابط اقتصادی است؛ چرا که بسیاری از فرصتهای شغلی که در کشور وجود دارد که وابسته به انرژی است و اگر انرژی به میزان کافی در کشور داشته باشیم، به طور حتم میتوانیم گامی مهمی را در این عرصه برداریم.
استفاده از تمامی فرصتها در منطقه میتواند درآمد ارزی، رشد و رونق اقتصادی را در پی داشته باشد و امنیت و آرامش را برای کشور به ارمغان آورد. این نکته را نباید فراموش کرد که ارتباط ما با کشورهای همسایه میتواند تحریمهای ظالمانهای را که به کشور ما اعمال شده است بیاثر و خنثی کند. از سوی دیگر نیز برخی از کارشناسان براین باورند که روسیه رقیب ایران در بازار ایران انرژی است و سوآپ گاز روسیه از ایران نهتنها فرصتی برای ایران نیست، بلکه در درازمدت به تهدیدی علیه ایران بدل خواهد شد. روسیه برای حفظ انحصار خود در بازار گاز اروپا، سعی میکرد امکان نفوذ در این بازار، برای ما فراهم نشود و ایران را به سمت شرق سوق میداد. حالا با توجه به محدود شدن حضور روسیه در غرب، به شرق روی آورده و ممکن است در شرق هم فرصتهای بالقوه ما را محدود کند.
همچنین باید اذعان کرد که روابط اقتصادی و تجاری ایران و روسیه خصوصا در زمینه انرژی سابقه خوبی ندارد. در گذشته نیز توافقنامههای زیادی منعقد شده که کمتر تبدیل به قرارداد شده و روسیه به تعهدات خود پایبند نبوده است. در مورد تکنولوژی روسیه چندان نمیتواند تأمینکننده فناوریهای موردنیاز ما باشد و در این زمینه هم تجربیات گذشته موفق نیست.
به هر حال به نظر میرسد، کشورمان ظرفیتهای لازم را برای انجام این سیاست داراست؛ زیرا از یک طرف دومین دارنده ذخایر گازی در جهان است و با افزایش تولید میتواند به سوآپ گاز دیگر کشورها بپردازد و از سوی دیگر شبکه عظیم نقل و انتقال در کشورمان گسترده شده است که میتواند مزیت ترانزیتی را برایمان به وجود بیاورد. به این ترتیب، میتوانیم با خرید گاز روسیه با قیمت مناسب و استفاده از آن در استانهای شمالی، گاز خود را به جای صرف هزینه و انتقال به شمال، از جنوب (محل تولید) و با قیمت بالاتر به همسایگانی همچون پاکستان و عمان صادر کنیم. از سوی دیگر، امکان افزایش حجم صادرات گاز به کشور عراق و ترکیه نیز وجود دارد.
براساس این گزارش پیشبینی میشود که با اجرای طرح سوآپ گازی ایران روابط تجاری ایران و روسیه افزایش پیدا کند. همچنین در کنار آن انتقال دانش فنی و تکنولوژی تجهیزات انرژی در دستور کار این دو کشور قرار گرفته است.