به گزارش خبرنگار «نبض انرژی» امروزه اکثر کشورها برای تامین انرژی خود به سمت توسعه انرژیهای تجدیدپچذیر حرکت کردندهاند و ایران نیز از این قافله نمانده و در تلاش است که سهم خود را در این حوزه توسعه دهد. براساس این گزارش ایران با وجود ۳۰۰روز آفتابی از مجموع ۳۶۵روز سال در بیش از دوسوم مساحت خود و متوسط تابش ۴.۵ تا ۵.۵ کیلووات ساعت بر مترمربع در روز یکی از کشورهای با پتانسیل بالا
در زمینهی انرژی خورشیدی است. طبق مطالعاتی که مرکز هوافضای آلمان (DLR) انجام داده، در مساحتی بیش از ۲۰۰۰ کیلومترمربع، امکان نصب بیش از ۶۰ هزار مگاوات نیروگاه حرارتی خورشیدی وجود دارد. میتوان گفت این انرژی سهم قابل توجهی در کاهش هزینهها، دوستدار محیط زیست و به لحاظ داشتن تکنولوژی بالا دارد. سازمانها و صنایع از این فناوریها برای افزایش منابع انرژی، بهبود بازدهی و کاهش هزینهها استفاده میکنند. متداولترین نوع انرژی خورشیدی، انرژی فتوولتائیک است. سیستم فتوولتائیک خورشیدی یک سیستم الکتریکی است که از پنلهای خورشیدی، معکوسکننده و چند مؤلفهی دیگر (مونتاژ، کابل و …) تشکیل شده است.
از فناوریهای حرارتی خورشیدی میتوان برای گرمایش آب، گرمایش محیط، سرمایش محیط و تولید حرارت فرآیندی استفاده کرد. آژانس بین المللی انرژی عنوان کرده که انرژی خورشیدی میتواند سهم قابل توجهی در حل برخی از عاجلترین مشکلات جهان داشته باشد، توسعه فناوریهای مقرون به صرفه، پایان ناپذیر و پاک انرژی خورشیدی، مزایای بلند مدت بی شماری به همراه دارد. چرا که با اتکا کشورها به این منابع بومی، پایان ناپذیر و عمدتاً مستقل از واردات، امنیت آنها در زمینه انرژی تامین میشود. به علاوه پایداری افزایش یافته و آلودگیهای زیست محیطی کاهش مییابد؛ ضمن اینکه هزینههای گرمایش زمین هم پایین میآید و قیمت سوختهای فسیلی کم خواهد آمد. تمامی این مزایا جنبهای جهانی دارند. از این رو باید هزینههای اضافی که صرف مشوقها به منظور استقرار زودهنگام تاسیسات بهره گیری از انرژی خورشیدی میشوند، به عنوان نوعی سرمایه گذاری آموزشی به حساب بیایند؛ اینگونه بودجهها باید به شکلی هوشمندانه هزینه شده و به صورت گسترده تقسیم گردند.
در سال ۲۰۲۱ حدود ۸۴ درصد از ظرفیتهای نیروگاهی ایجاده شده در جهان از انرژیهای تجدیدپذیر است که اکثر آنها بادی و خورشیدی هستند و براساس پیش بینی اتحادیه و کمیسیون اروپا تا سال ۲۰۳۰ باید ۴۵ درصد از ظرفیت تولید انرژی خود را به انرژیهای تجدیدپذیر اختصاص دهند. افزایش و توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در راستای محدود کردن انتشار کربن و دستیابی به اهداف آبوهوایی انجام میشود به همین منظور در سال ۲۰۲۱، جهان به نقطه عطفی در بخش انرژیهای تجدیدپذیر رسیده و انرژی باد و خورشیدی با هم رکورد یک دهم مصرف جهانی برق را به خود اختصاص دادند.
بحث واردات تجهیزات انرژیهای تجدیدپذیر یکی از چالشهای کشورهای مختلف است البته کشورها سعی کردند تا حد توان تجهیزات خود را تولید کنند. آنطور که محمود کمانی – رئیس سازمان انرژیهای تجدیدپذیر اعلام کرده، در ایران و در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر پتانسیل احداث ۱۰۰ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی و ۴۰ هزار مگاوات نیروگاه بادی را داریم.
وی درباره مقایسه ایران با دیگر کشورها از جمله برنامههای گسترده عربستان و کشور آلمان با وجود پتانسیل کم انرژی خورشیدی گفت: واقعیت این است که ما تنها یک درصد ظرفیت نیروگاهی را از تجدیدپذیرها داریم. در ترکیه ۲۰ هزار مگاوات تولید برق از تجدیدپذیر است، در عربستان وضعیت مطلوب نیست، اما برنامههای گستردهای دارد. امارات ۴۰۰۰ مگاوات نیروگاه منصوبه تجدیدپذیر و آلمان ۵۵ درصد ظرفیت تجدیدپذیر دارد.
رئیس سازمان انرژیهای تجدیدپذیر با تاکید بر اینکه دلیل عدم پیشرفت ایران در این حوزه، قیمت انرژی فسیلی است، اظهار کرد: وقتی گاز را با نرخ ۱۰ تومان به نیروگاههای فسیلی میدهیم و برق را کیلوواتی ۱۰۰ تومان میفروشیم، انرژی تجدیدپذیر توسعه نمییابد، در حالی که در کشوری مثل آلمان قبل از بحران اوکراین قیمت برق ۲۵ سنت بوده است.
کمانی افزود: در هر حال دلیل عمده عقب ماندن ایران قیمت برق است که باید سریعتر به سمت تجدیدپذیرها حرکت کنیم. با این حال برنامه احداث ٥٠٠ مگاوات نیروگاه در دستور کار دولت قرار دارد، ١٢٠ مگاوات به انتها رسید و آنطور که مسوولان اعلام کرده اند ظرف سه ماه آینده ٥٠٠ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر وارد مدار شود. بر اساس آخرین آمار نیروگاههای خورشیدی در تیرماه امسال با تولید ۵۱۰.۳ مگاوات برق سهمی ۵۳ درصدی از تولید برق توسط کل انرژیهای تجدیدپذیر را به خود اختصاص دادهاند. این درحالی است که میزان تابش خورشید در کشورمان نسبت به سایر کشورهای منطقه از شدت بیشتری برخوردار است.