به گزارش خبرنگار «نبض انرژی» موضوع حقآبه ایران از رود هیرمند یکی مباحثی است که امروزه مسئولان آن را به جد دنبال می‌کنند تا بتواند حقآبه ایران را از افغانستان دریافت کنند. متاسفانه با وجود پیگیری و برگزاری نشست‌های گوناگون در این زمینه هنوز نتیجه‌ای حاصل نشده است این موضوع به عدم همکاری طالبان در رهاسازی آب برمی‌گردد.
براساس این گزارش مدیرکل دفتر رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو روز پنج شنبه گفته بود: با وجود اظهارات مقامات سیاسی افغانستان و قول مساعد کمیسار طرف افغان در مورد پایبندی به معاهده ۱۳۵۱ هیرمند و تحویل حقآبه ایران، متأسفانه در سال آبی جاری کمتر از ۴ میلیون متر مکعب آب از حق آبه ۸۲۰ میلیون متر مکعبی مندرج در معاهده وارد کشور شده است.
معاون وزیر در امور آب و آبفا در ادامه گفت: مشکل تأمین حقآبه ایران از فروردین‌ماه سال گذشته که سد انحرافی کمال‌خان در ۷۰ کیلومتری مرز جمهوری اسلامی ایران بر روی بستر اصلی رودخانه هیرمند در ولایت نیمروز به بهره‌برداری رسیده، شدت گرفته است.
وی افزود: طرف افغان حدود ۹۵۰ میلیون متر مکعب جریان آب رود هیرمند را که در صورت نبودن سد کمال‌خان به صورت طبیعی و تاریخی به سمت هامون‌ها و منطقه سیستان جریان می‌یافت و حقابه شرب و کشاورزی منطقه سیستان نیز از آن تأمین می‌شد، به سمت شوره‌زار گودرزه منحرف و آن را به شورابه تبدیل کرده که مورد اعتراض ما قرار گرفت.
جوانبخت گفت: این اقدام طرف افغان باعث محرومیت ایران از دریافت حقآبه قانونی خود و همچنین خشک شدن تالاب‌های بین المللی هامون و بروز تبعات منفی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شدید در منطقه شده است.
وی تاکید کرده است که هیأت ایرانی، ضمن اعتراض شدید به آمار و ارقام ارائه شده از سوی طرف افغانی در خصوص وضعیت سال آبی جاری و میزان حقآبه کشورمان، خواستار بازدید و مشاهده از ایستگاه اندازه گیری بالادست سد کجکی بر اساس ساز و کار پیش‌بینی شده در معاهده فیمابین شد که با مخالفت طرف افغانی، امکان دسترسی به اطلاعات و یا بررسی مشترک آن فراهم نشد.
در همین راستا حتی حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه طی گفتگوی تلفنی با سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان، درباره حقآبه ایران از رود هیرمند، تأکید کرد: «درخواست جدی داریم که هیئت حاکمه سرپرستی افغانستان در عمل به تعهدات دوجانبه خود مطابق قرارداد‌های لازم الاجرای فی مابین در حوزه حقآبه ایران و آب‌های مرزی همکاری لازم و جدی را داشته باشد و با حل این مسئله، آن را به عاملی برای تقویت همکاری و دوستی بین دو کشور و ملت مبدل کند.
براساس این گزارش رودخانه‌های مرزی مشترک و چگونگی بهره‌برداری از منابع آبی فراملی، از طرفی می‌تواند محل نزاع و تعارض بر سر تضمین منافع حداکثری یکجانبه باشد و از طرف دیگر می‌تواند سرآغاز گفتگو و همکاری مشترک به منظور توسعه پایدار افغانستان و منطقه شرق ایران قرار گیرد؛ اما در یک رویکرد مناسب می‌توان با همکاری و مدیریت برد-برد منابع آبی، در راستای اهداف توسعه پایدار افغانستان و منطقه سیستان و بلوچستان عمل کرده، و دو کشور بر اساس تعهدات دوجانبه خود برای پیشگیری از وقوع بحران‌های زیست‌محیطی و امنیتی به تفاهم برسند. چرا که در غیر این صورت، دود ناشی از ادامه یافتن وضعیت فعلی و تداوم مشکلات مربوط به خشکسالی به چشم مردم افغانستان و ایرانیان ساکن منطقه میرود.
