باز شدن فضای فعالیت در صنعت نفت و گاز
باز شدن فضای فعالیت در صنعت نفت و گاز
ماده 6 اساس‌نامه شرکت ملی گاز، نشان‌دهنده این است که شرکت ملی گاز دارای یکپارچگی عمودی شده و همانند شرکت‌های مطرح نفتی دنیا می‌تواند در تمام طول زنجیره صنعت نفت و گاز فعالیت نماید.

به گزارش نبض انرژی، تصویب اساسنامه شرکت ملی گاز ایران در دستور کار  مجلس شورای اسلامی قرار دارد. بررسی اساسنامه پیشنهادی حاکی از ایجاد تغییراتی در حوزه فعالیت شرکت ملی گاز ایران بوده و مجوز ورود این شرکت به فعالیت های بالادستی نفت و گاز داده شده است. البته در هفته های اخیر برخی کارشناسان و صاحب نظران به دلیل عدم مطالعه اساسنامه و تحت تاثیر جو سازی ها، مصاحبه هایی داشتند که به تفکیک بالادست نفت از گاز ایراد داشته و این موضوع را غیر کارشناسی و غیر حرفه ای می دانستند. قطعا تفکیک بالادست نفت از گاز کاری کاملا غلط بوده و تبعات منفی جدی برای کشور خواهد داشت ولی اساسا در اساسنامه پیشنهادی همچین موضوعی دیده نمی شود. دقیقا برعکس؛ یعنی اساسنامه پیشنهادی ضمن تائید موضوع فوق برای ورود شرکت ملی گاز در حوزه بالادست هیچ محدودیتی برای نفت و گاز در نظر نگرفته است. ماده 6 این اساسنامه تصریح دارد که “موضوع فعالیت شرکت عبارت است از مدیریت و راهبری فعالیت های تصدی و انجام عملیات بالادستی و پایین دستی نفت و گاز و صنایع وابسته و نیز تجارت نفت و گاز در داخل و خارج کشور در راستای تحقق سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران در حوزه نفت و گاز”

ذکر این موضوع نیز لازم است که شرکت ملی گاز تاکنون در حوزه بالادست نفت و گاز جز برخی موارد خاص، فعالیت جدی نداشته و در ابتدای این مسیر است. بر این اساس هم بدیهی است که قرار نیست با تصویب این اساسنامه در مجلس، نیمی از مخازن نفت و گاز ایران به این شرکت واگذار شود. این اساسنامه صرفا مجوزی برای ورود به این حوزه است. مشخصا هر چقدر شرکت ملی گاز ظرفیت های لازم را ایجاد کند، می تواند از وزارت نفت مجوز فعالیت در میادین نفت و گاز اخذ کند. فراموش نکنید طبق قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت مصوب 1391، اعطای مجوز فعالیت در میادین نفت و گاز به هر شرکتی اعم از داخلی یا خارجی؛ دولتی یا غیر دولتی با وزارت نفت بوده و این وزارت نفت است که تعیین کننده شیوه واگذاری و شرکت صاحب صلاحیت است. لذا صرف تصریح امکان فعالیت در بالادست نفت و گاز در اساسنامه شرکت ملی گاز به معنای واگذاری میدان نیست. زمان واگذاری، انتخاب میادین و شکل واگذاری موضوع دیگری است که باید متناسب با توانمندی های شرکت ملی گاز توسط وزارت نفت صورت گیرد.

ماده 6 اساسنامه شرکت ملی گاز، نشان دهنده موضوع مهم دیگری هم هست و آن اینکه شرکت ملی گاز با این اساسنامه دارای یکپارچگی عمودی شده و همانند شرکت های مطرح نفتی دنیا می تواند در تمام طول زنجیره صنعت نفت و گاز فعالیت نماید. اتفاق مبارکی که با برخی اصلاحات در ساختار وزارت نفت، برای شرکت ملی نفت نیز قابل تحقق است؛ دو شرکت نفتی ایرانی به سبک شرکت های نفتی بین المللی. واگذاری بخشی از سهام در بورس و ایجاد شفافیت های مالی و تبعیت از قانون تجارت به جای قوانین دست و پاگیر دولتی اقدامات آتی می تواند باشد که شکلی مترقی به صنعت نفت ایران بدهد.

امید است ایجاد فرصت فعالیت در حوزه بالادست نفت و گاز برای شرکت های دولتی و غیر دولتی داخلی، توانایی داخلی در این عرصه استراتژیک افزایش یافته و وابستگی به شرکت های نفتی خارجی که در طول زمان به کرات بدعهدی خود به جمهوری اسلامی ایران را نشان داده و کشور را متضرر کرده اند، به حداقل برسد.

یادداشتی از پارسا راسخ کارشناس انرژی