روز جهانی آب؛ تمرین یاریگری و مدیریت مشارکتی منابع آب
روز جهانی آب؛ تمرین یاریگری و مدیریت مشارکتی منابع آب
نگاهی هرچند کوتاه به مطالب درج شده در تارنمای روز جهانی آب برنامه آب سازمان ملل متحد در سال جاری، نمایانگر این موضوع است که برای عبور از بحران جهانی آب از یک سو می‌بایست تغییرات را شتاب بخشید و ازسوی دیگر مشارکت همگانی را افزایش داد

به گزارش«نبض انرژی» نگاهی هرچند کوتاه به مطالب درج شده در تارنمای روز جهانی آب برنامه آب سازمان ملل متحد در سال جاری، نمایانگر این موضوع است که برای عبور از بحران جهانی آب از یک سو می‌بایست تغییرات را شتاب بخشید و ازسوی دیگر مشارکت همگانی را افزایش داد، بطور مثال در بخشی از تارنمای یادشده آمده است: “روز جهانی آب امسال درباره تغییر شتابناک برای حل بحران آب است. از آنجایی که آب بر همه ما تأثیر می‌گذارد، ما نیاز داریم که همه اقدام کنند.”
در بخش دیگر نیز بر نقش اقشار مختلف جامعه برای مقابله با بحران آب اشاره شده است: “شما و خانواده‌تان، مدرسه و جامعه‌تان می‌توانید با تغییر روش مصرف و مدیریت آب، در زندگی‌تان تفاوت ایجاد کنید.”

همچنین برای تقویت جنبه‌های مشارکتی مدیریت آب از مخاطبان خواسته شده برنامه‌ها و تعهدات خود در این زمینه را به کنفرانس آب ۲۰۲۳ ارسال کنند و اعلام شده است که: “تعهدات شما به برنامه اقدام آب در کنفرانس آب ۲۰۲۳ سازمان ملل متحد که به عنوان اولین رویداد در نوع خود در ۵۰ سال اخیر است، اضافه خواهد شد. این لحظه‌ای است که جهان یک بار در یک نسل به دور آب متحد می‌شود. نقش خود را بازی کنید آنچه می‌توانید انجام دهید.”
در این تارنما خبر از عدم موفقیت جامعه بین‌الملل در اجرای تعهدات آبی داده شده که در این میان ” اختلال چرخه آب باعث تضعیف پیشرفت در همه مسائل مهم جهانی، از سلامت گرفته تا گرسنگی، عدالت تا اشتغال، آموزش و پرورش تا صنعت، بلایا تا صلح شده است.”
در تشریح این عدم موفقیت‌ها چنین آمده است: “در سال ۲۰۱۵، جهان به هدف توسعه پایدار (SDG) به عنوان بخشی از دستور کار ۲۰۲۳ متعهد شد. این وعده که همه تا سال ۲۰۳۰ به طور ایمن آب و فاضلاب را مدیریت خواهند کرد. اما در حال حاضر، ما به طور جدی از مسیر خارج شده‌ایم. میلیاردها نفر و تعداد بی‌شماری مدارس، مشاغل، مراکز بهداشتی و درمانی، مزارع و کارخانه‌ها به دلیل اینکه حقوق بشری آنها در رابطه با آب و فاضلاب هنوز برآورده نشده است از کار خود باز داشته شده‌اند.”
راه حل‌ها نیز مبتنی بر سرعت بخشدن چند برابری به کارها از سوی دولت‌ها و مشارکت همه مردم  است: “به ما که باید تغییرات را شتابناک کنیم و فراتر از معمول کار کنیم. دولت‌ها باید به‌طور متوسط ​​چهار برابر سریع‌تر کار کنند تا به SDG (اهداف توسعه پایدار) برسند، اما این وضعیتی نیست که دولت‌ها بتوانند به تنهایی آن را حل کنند. آب همه را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بنابراین ما باید همه اقدام کنیم. شما و خانواده‌تان، مدرسه و جامعه‌تان می‌توانید با تغییر روش استفاده، مصرف و مدیریت آب در زندگی‌تان تفاوت ایجاد کنید.”
در این میان اما اجرای برنامه مشارکت همگانی در مدیریت آب دارای دشواری‌ها و پیچیدگی‌های خاص خود است، چرا که مدیریت مشارکتی آب بخشی از حکمرانی خوب شمرده می‌شود که اجرای آن مستلزم عزم و اعتقاد جدی دولتمردان، اعتمادسازی و فرهنگ‌سازی و برنامه‌ریزی گسترده است و بررسی‌ها نشان داده که اشاعه فرهنگ مشارکت در کشورهای موفق از سنین کودکی آغاز شده است.
از سوی دیگر اگر چه کشور ما دارای تاریخی غنی در یاریگری و روحیه کار جمعی است و حتی سابقه تشکیل تعاونی‌های آب و کشاورزی در ایران طولانی‌تر از بسیاری از کشورهای جهان است، اما بر اساس سوتفاهمی تاریخی، همواره بر این باور غلط دامن زده شده که ایرانیان دارای روحیه کار جمعی نیستند که باید یک بار دیگر تمامی بخش‌های دولتی و سازمان های مردم نهاد کشور  با متحد شدن حول آب بر روحیه یاریگری و مشارکت مدار  ایرانیان صحه بگذارند و روز جهانی آب فرصتی است برای تمامی ذی‌مدخلان آب در کشور در جهت برنامه‌ریزی و تمرین مدیریت مشارکتی منابع آب و اشاعه آن در جامعه.

عبدالله اسکویی