به گزارش خبرنگار «نبض انرژی» اردیبهشت‌ماه سال جاری، رونالد بوش، مدیر اجرایی شرکت آلمانی زیمنس، اعلام کرد به دلیل افزایش تحریم‌ها بر روسیه، درآمد این شرکت با کاهش 625 میلیون دلاری مواجه شده است و این شرکت قصد دارد تمام عملیات صنعتی و تجاری خود در روسیه را تعطیل کند. این درحالی است که 170 سال از شروع فعالیت شرکت زیمنس در روسیه می‌گذرد و حدود نیمی از برق روسیه از نیروگاه‌های گازی تولید می‌شود که ساخت توربین‌های آن را این غول صنعتی آلمانی بر عهده داشت.
کشور روسیه در حال حاضر، توربین‌های کوچک و متوسط را بومی‌سازی کرده است؛ اما به دلیل انحصارطلبی شرکت زیمنس تاکنون نتوانسته است در زمینه ساخت توربین‌های گازی بیش از 100 مگاوات، اقدامات جدی انجام دهد.
با خروج زیمنس از روسیه، این کشور به دنبال جایگزینکردن فناوری‌های جدید در زیرساخت‌های تولید انرژی خود رفت و به این ترتیب توربین‌های گازی ایرانی را به عنوان جایگزین برای توربین‌های زیمنس انتخاب کرد. اواخر آذرماه سال جاری نیز رویترز به نقل از نیکولای شالگینوف، وزیر انرژی روسیه، تصمیم قطعی این کشور به استفاده از توربین‌های گازی ایران را اعلام کرد.
سرانجام، راشاتودی در گزارشی که در 21 بهمن‌ماه سال جاری منتشر کرد، آغاز تولید قطعات ایرانی را برای جایگزینی توربین‌های زیمنس در نیروگاه‌های آبی روسیه اعلام کرد. واحدهای توربین گازی MGT-70 ساخت ایران که در قالب «تولید بار اول» در ایران تولید شده بود، حالا می‌تواند جای خالی تجهیزات غول صنعتی زیمنس را نیز پر کند. پیش‌تر نیز صادرات کاتالیست‌های ایرانی به صنایع پتروشیمی روسیه شاهدی بر این مدعا بود که ایران می‌تواند کمبودهای ناشی از خروج شرکت زیمنس از این کشور را رفع کند.
با شدت گرفتن تحریم‌های غرب بر ایران، دامنه این تحریم‌ها، تجهیزات صنایع نفت و گاز ما را نیز در بر گرفت؛ اما تشکیل کارگروه «تولید بار اول» در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، مقدمه‌ای بود تا تولید تجهیزات تحریمی را به فناوران و دانشمندان ایرانی بسپارد. تولیدات بار اول که ابتدا برای خنثی‌سازی تحریم‌ها و کاهش ارزبری از کشور دنبال می‌شد، سرانجام می‌تواند با صادرات، باعث ورود ارز به کشور نیز بشوند.
وجود کارگروه بار اول به همراه قوانین حمایت‌کننده‌ای چون قانون جهش تولید دانش‌بنیان که تحقیق و توسعه را در کانون توجه قرار داده است، تسهیل‌گری مناسبی برای شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد می‌کند تا به تولید فناوری‌هایی دست بزنند که تاکنون در ایران تولید نمی‌شد.
این اعتماد به توان متخصصان داخلی در حال نتیجه دادن است و رخدادهایی همچون صادرات کاتالیست به روسیه، استفاده از توربین‌های ایران به جای توربین‌های زیمنس آلمان و تجهیز پالایشگاه‌های فراسرزمینی توسط کشورمان در سایه همین امر محقق شد. تولیدات بار اول می‌تواند در پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌های غیر فعال یا نیمه‌فعال کشورهای دیگر استاده شود.
روبرت بگلریان، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، با اشاره به این موضوع که در زمینه تولید توربین‌ها شرکت‌های مطرحی در کشور داریم، تصریح کرد: این فناوری که ما طی سال‌های گذشته از زیمنس آلمان برای توربین‌ها گرفتیم در آن سال‌ها از سطح خوبی برخوردار بود.
وی افزود: کم و کیف قراردها و توافقات انجام‌شده هنوز مشخص نیست، اما ورود توربین‌های بومی ایرانی به روسیه، به معنی تثبیت حضور ایران در این حوزه صنعتی با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان در یک کشور خارجی است. این اقدام علاوه بر اهمیت پیگیری تحقیق و توسعه در صنایع کشور به کمک سیاست تولید بار اول، به برندینگ کشور ما و مطرح شدنش در سطح منطقه کمک می‌کند و مزیت بالایی محسوب می‌شود. با توجه به رشد تبادلات دو کشور انتظار می‌رود که این امر دستاوردهای ارزی بالایی هم برایمان داشته باشد.
عضو کمیسیون انرژی مجلس در خصوص تولیدات دیگر بار اول اظهار داشت: تولید کک اسفنجی در کشورمان، صادرات کاتالیست به روسیه، استفاده از تجهیرات پالایشگاهی کشور در پالایشگاه‌های فراسرزمینی، تولید تاپ‌درایوهای پیشرفته و… نشان‌دهنده رشدی است که ما در صنعت نفت و گاز کشور داشته‌ایم. این دستاوردها نشان‌دهنده توانمندی متخصصان ایرانی است؛ اما شکی نیست که باید ارتباط مؤثر با نهادهای علمی و صنعتی جهان را مدنظر داشته باشیم. باید در کنار همکاری با دیگران به توسعه صنعتی کشور سرعت ببخشیم.
در سایه تحریم‌های غربی که به آلمان هم رحم نکرده است؛ سیاست تولید بار اول هم در کاهش ارزبری و هم در صادرات، کمک شایانی به تولید دانش‌بنیان کشور کرده است. تجربه‌های این اقدام علمی و ثابت‌شده، لازم است در دیگر صنایع کشور نیز دنبال شود و تسهیل‌گری لازم برای شناسایی نیازها و رفع آن‌ها با تولید داخل صورت گیرد.
منبع: فارس
