بومی‌سازی پمپ‌برقی درون‌چاهی توسط محققان جهاد دانشگاهی/ارزآوری ۲۵ میلیون دلاری
بومی‌سازی پمپ‌برقی درون‌چاهی توسط محققان جهاد دانشگاهی/ارزآوری ۲۵ میلیون دلاری
پژوهشگران گروه پژوهشی ماشین‌های الکتریکی جهاد دانشگاهی خواجه‌ نصیرالدین طوسی با بومی‌سازی دانش فنی طراحی و ساخت پمپ برقی درون چاهی، کشور را از واردات این کالای ضروری بی‌نیاز کرده‌اند؛ این پمپ جزو تجهیزات با تکنولوژی بالا در صنایع نفت و گاز محسوب می‌شود.

به گزارش خبرنگار «نبض انرژی»عباس نظری، پژوهشگر و مدیر گروه پژوهشی ماشین‌های الکترونیکی جهاددانشگاهی خواجه نصیرالدین طوسی به اهمیت اجرای این طرح اشاره کرد و گفت: در چاه‌های نفت پس از مدتی فشار چاه بنابر دلایل مختلف مانند گذشت طول عمر افت پیدا می‌کند. فشار پایین چاه باعث می‌شود سیال نفت به طور طبیعی بالا نیاید. اکنون برای رفع این مشکل از روش‌های فرازآوری مصنوعی استفاده می‌کنند که یکی از کاراترین، مؤثرین و بهینه‌ترین روش‌ها استفاده از پمپ‌های برقی درون چاهی است.

وی افزود: این محصول با توجه به طراحی که دارد، باید با نفوذ به عمق ۲ تا ۳ هزار متری و با توجه به شرایط سیال نفت (دمای بالا، خورندگی زیاد، فشار بالا، قطر و طول چاه) نفت را سر چاه بیاورد؛ از این رو نیاز به تکنولوژی بسیار بالا دارد که اکنون منجر به تولید محصول Electrical Submersible Pump شده است.

نظری اظهار کرد: این محصول جزو ۱۰ کالای ضروری وزارت نفت محسوب می‌شود. این پمپ‌ها از جمله تجهیزات با تکنولوژی بالا در صنایع نفت و گاز به شمار می‌روند که پیش از این عمدتا از کشورهای آمریکا و روسیه وارد کشور می‌شدند، اما به دلیل اعمال تحریم‌ها دیگر شرایط خرید این محصول وجود ندارد. اهمیت این مساله باعث شد تا گروه پژوهشی ماشین‌های الکتریکی جهاددانشگاهی خواجه‌ نصیرالدین طوسی به دانش فنی طراحی و ساخت این پمپ‌ها دست پیدا کنند.

وی  خاطرنشان کرد: این محصول باید طبق شرایط خاص طراحی و اجرا شود، یعنی ابتدا باید شرایط مخزن اصلی و چاه مد نظر بررسی قرار گیرد، سپس طبق آن طراحی انجام شود. شرایط تحریم‌ها باعث شد تا دیگر نتوانیم این محصول را خریداری کنیم. امکان دور زدن تحریم‌ها نیز وجود نداشت، زیرا سازنده باید مشخصات چاه را می‌گرفت و بر اساس آن طراحی را انجام می‌داد. چنین پیشامدی برای کشور مشکل‌ساز شد، بنابراین برخی از شرکت‌ها تلاش کردند با روش‌های مختلف این کار را انجام دهند. برخی برای رفع این مشکل درصدد برآمدند با کمک شرکت‌های روسی این محصولات را تولید کنند، اما جهاددانشگاهی کار بومی‌سازی و طراحی ساخت این محصول را آغاز کرد.

مدیر گروه پژوهشی ماشین‌های الکترونیکی خواجه نصیرالدین طوسی تصریح کرد: ایده اولیه ما از تعمیر یکی از پمپ‌های الکتروموتور این پمپ شروع شد و محصولی را که حدود ۶ متر الکتروموتور با توان ۲۰۰ داشت، تولید کردیم. پیش‌بینی کرده‌ایم اگر سالانه ۵۰ محصول تولید کنیم، تقریبا ۲۵ میلیون دلار در سال ارزآوری به همراه داشته باشیم.

جهاددانشگاهی خواجه‌ نصیرالدین طوسی برای اجرای این طرح از تمام ظرفیت دانشگاه‌ها اعم از اساتید، دانشجویان تحصیلات تکمیلی، شرکت‌ها و کارگاه‌های صنعتی دانش‌بنیان استفاده کرده است.