11 اثر مثبت سد چمشیر بر منطقه و کشور/ از توسعه کشاورزی تا تأمین آب شرب و توسعه گردشگری
11 اثر مثبت سد چمشیر بر منطقه و کشور/ از توسعه کشاورزی تا تأمین آب شرب و توسعه گردشگری
سد چمشیر یکی از بزرگترین سد‌های کشور با ارتفاع ۱۵۵ متر است که عملیات احداث آن در شهرستان گچساران به تازگی تمام شده و در آستانه آبگیری قرار دارد؛ سدی که ظرفیت ذخیره سازی ۱.۸ میلیارد مترمکعب آب را دارد و برآورد‌ها نشان می‌دهد پس از آبگیری پیامد‌های مثبت فراوانی برای منطقه و کشور در پی خواهد داشت.

به گزارش خبرنگار «نبض انرژی»  این سد که پیش بینی می‌شود به صورت سالانه بالغ بر یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعب سرریز داشته باشد، شامل ۳ دریچه به ارتفاع ۱۵متر و عرض ۱۲متر ارتفاع استاتیکی مؤثر آب در حالت پر است و در تراز حداقل ۱۴۰ متر، ارتفاع استاتیکی مؤثر آب خواهد داشت.
برای سد چمشیر تونلی به قطر ۱۲ متر با گنجایش ۲۰۸۰ مترمکعب بر ثانیه آب طراحی شده است، همچنین ظرفیت نیروگاه این سد ۱۶۵مگاوات شامل ۳ واحد ۵۵ مگاواتی و ۲ واحد ۵/۵ مگاواتی است که قرار است به صورت سالانه ۵۲ هزار مگاوات ساعت برق تولید کند.
اما احداث این سد چه آثار اقتصادی و اجتماعی در منطقه و کشورخواهد داشت، در این رابطه به ۱۱ اثر و پیامد مثبت و مهم برای مردم منطقه و کشور اشاره می‌شود:

۱-ذخیره سازی حجم عظیم آب شیرین و تقویت بانک آبی کشور
ذخیره سازی حجم آبی معادل یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون متر مکعب در سال که در واقع آب‌های سیلابی است و در صورت عدم آبگیری به واسطه فصل نامناسب و حجم زیاد بارش‌ها در شرایط عادی از دسترس خارج می‌شود، آنهم در شرایطی که به دلیل تغییرات اقلیمی، کشور با محدودیت‌های آبی جدی رو به رو است و این اتفاق سبب خواهد شد بانک آبی کشور به ویژه در فصل تابستان تا ۲ میلیارد مترمکعب تقویت شود.

۲-توسعه کشاورزی آبی و پربازده
با احداث سد چمشیر و ذخیره‌سازی حجم بسیار زیاد آب در پشت آن امکان توسعه کشاورزی در منطقه تا ۱۱۰ هزار هکتار پیش بینی شده است که بخش‌هایی از اراضی پایین دست در استان کهگیلویه و بویراحمد و بخش‌هایی از اراضی استان خوزستان را پوشش می‌دهد و همچنین ده‌ها هزار هکتار از اراضی دیم و کم بازده را تبدیل به اراضی کشاورزی آبی صنعتی با بازدهی بالا و مدرن خواهد کرد.

۳-افزایش کیفیت آب شرب منطقه
یکی از کارویژه‌های مهمی که برای سد چمشیر در نظر گرفته شده است، افزایش کیفیت آب شرب مناطق پایین دست و حاشیه سد است که به واسطه ذخیره سازی بخش قابل توجهی از آب‌های جوی این مهم ممکن خواهد شد.
توضیح اینکه در حال حاضر نیز برای سد کوثر که سابق بر این آبگیری شده است، چنین کارکردی تعریف شده و در ایام تابستان و کاهش شدید کیفیت آب شرب از آب پشت سد برای بهبود کیفیت آب شرب مناطق پایین دست استفاده می‌شود.

۴- تأمین آب مورد نیاز صنایع و شرکت نفت
یکی از آسیب‌های کنونی موجود در منطقه برداشت زیاد از آب‌های زیرزمینی توسط صنایع منطقه، به ویژه شرکت نفت است که پس از آبگیری از سد چمشیر، آب این صنایع و آب مورد نیاز شرکت نفت نیز از این سد تأمین خواهد شد و در نتیجه از برداشت آب‌های زیرزمینی که در صورت تداوم فرونشست زمین را در پی دارد،جلوگیری خواهد شد.

۵- تولید برق و کمک به پایداری شبکه سراسری
بر اساس برنامه ریزی‌های انجام شده از طریق نیروگاه سد چمشیر قرار است سالانه ۵۲ هزار مگاوات ساعت برق تولید شود که این میزان تولید می‌تواند نقش موثری در حفظ پایداری شبکه به ویژه در ایام اوج مصرف برق داشته باشد.

۶- کنترل سیلاب‌ها و جلوگیری از خسارت سیل
از جمله مشکلات همیشگی مردم محلی و حاشیه نشینان رودخانه زهره، سیلاب‌های متعدد سال‌های گذشته و خسارت‌های برآمده از آن بوده است که با احداث سد چمشیر و آبگیری از آن، این آسیب به ویژه در مناطق پایین دستی چون شهرستان هندیجان مرتفع خواهد شد.

۷- بهبود کیفیت آب رودخانه زهره
یکی از مشکلات مرتبط با رودخانه زهره به ویژه در ایام تابستان که دبی رودخانه تا ۲ متر مکعب بر ثانیه نیز کاهش می‌یابد، افزایش شوری آب ناشی از آب‌های سازندی پرفشاری است که از اعماق زمین در دو منطقه وارد رودخانه می‌شود.
پیش‌بینی می‌شود با ذخیره‌سازی عظیم آب‌های شیرین و جوی و تلفیق این آب با آب بی‌کیفیت رودخانه زهره،بستر مناسب برای افزایش کیفیت آب و بهره برداری بهینه از آن فراهم شود.

۸-جهش اقتصادی و اجتماعی منطقه
از آنجا که برای سد چمشیر برنامه‌های اقتصادی، چون توسعه کشاورزی، تولید برق، تأمین آب صنایع، ایجاد دهکده گردشگری و… دیده شده است، لذا انتظار می‌رود با بهره برداری نهایی از این سد جهش اقتصادی و اجتماعی چشمگیری در شهرستان گچساران و حومه سد رقم بخورد.

۹- توسعه گردشگری
بر اساس طرح ویژه گردشگری سد چمشیری که در سال ۱۳۹۸ به تصویب رسیده است و با اجرایی شدن کامل این طرح انتظار می‌رود گردشگری منطقه پیشرفت قابل توجهی داشته باشد.

۱۰- اشتغالزایی
طبیعتاً احداث سد با کارکرد‌هایی که مورد اشاره قرار گرفت، فرصت‌های شغلی خوبی را در اختیار جوانان و جویندگان کار منطقه قرار خواهد داد و با ایجاد ظرفیت‌های اقتصادی مطلوب، بخش قابل توجهی از مشکل بیکاری منطقه را پوشش خواهد داد.

۱۱- حفظ ذخایر آب زیر‌زمینی و تغذیه آن‌ها
همانطور که اشاره شد در حال حاضر برداشت بی رویه از آب‌های زیر زمینی منطقه برای کشاورزی و صنعت وجود دارد که به این اقدامات به تهدیدی جدی برای سفره‌های آب زیر‌زمینی و کیفیت آب‌های سطحی منطقه تبدیل شده است.
ناگفته پیداست با احداث سد چمشیر و تغذیه صنایع و کشاورزی منطقه از ذخایر آبی موجود، حجم قابل توجهی از برداشت‌های بی رویه کاهش خواهد یافت.