پتروشیمی‌ها چشم‌انتظار جذب سرمایه| چرا خصوصی سازی‌ها با شکست مواجه می‌شوند؟
پتروشیمی‌ها چشم‌انتظار جذب سرمایه| چرا خصوصی سازی‌ها با شکست مواجه می‌شوند؟
یک کارشناس بین المللی انرژی گفت: در شرایط فعلی بخش خصوصی واقعی توانسته به دلیل تحریم‌ها به بازار‌های خارجی ورود پیدا کند و با سرمایه‌گذاری خود بتواند دانش فنی را وارد کشور کنند ودر این حوزه بخش خصوصی موفق بوده تا جاییکه توانسته بخشی از کاتالیست‌ها را دانش بومی تولید و روانه بازار خارجی کند.

محمود خاقانی کارشناس بین المللی انرژی در گفتگو با خبرنگار «نبض انرژی» در خصوص وضعیت صنعت پتروشیمی و سرمایه‌گذاری بین‌المللی در این صنعت اظهار کرد: زمانی که بحث خصوصی سازی‌های برای برخی از صنایع مطرح شد این‌طور مدنظر بود که این صنایع را عموم مردم مالک شوند. در حالیکه مسئولان مدام می‌گویند که مصرف گاز را کاهش دهید تا به صنایع برسد و گاز پتروشیمی‌ها قطع نشود تا از این طریق بتوانیم گاز بخش خانگی را تامین کنیم، بنابراین اگر مردم خودشان صاحب این صنایع بودند ممکن بود که دلشان بسوزد ومصرف را مدیریت کنند؛ ولی زمانی که صنعت پتروشیمی خصوصی سازی شد و افرادی با روش‌های خاصی این صنعت را به دست آورده که ما تقریبا هنوز هم که هنوز نمی‌دانیم مالکانش چه کسانی هستند در حالیکه قرار بود در این صنعت سرمایه‌گذاری کنند.
وی تصریح کرد: پایه صنعت پتروشیمی با بودجه بیت‌المال شکل گرفت و در زمان دولت‌های قبل از دولت نهم این صنعت توسعه پیدا کرد و بعد در دولت دهم که بیشتر این صنایع خصوصی سازی شدند هدف این بود که کسانی که صاحب و مالک این صنعت هستند در این صنایع سرمایه گذاری و آن‌ها را مدرن‌ترکنند. هم اکنون صنعت پتروشیمی ما محصولاتی تولید می‌کند که در بازار‌های بین‌المللی مثلاً تنی سیصد دلار خرید و فروش می‌شود؛ ولی در عربستان و برخی کشور‌های منطقه محصولات تولیدی پتروشیمی آن‌ها محصولاتی در بازار تنی دو هزار دلار است نه چهارصد دلار، یعنی آن‌ها توانستند این صنعت را به اصطلاح مدرن کنند و محصولات به اصطلاح بالاتری تولید و روانه بازار کنند نه محصولات صنعت پایه.
وی ادامه داد: شاید آن‌هایی که مالک صنعت پتروشیمی هستند ممکنه بگویند که می‌خواستیم در این صنعت سرمایه‌گذاری کنیم یا شرکای خارجی به ایران بیاوریم تا این صنعت را توسعه دهند؛ اما به دلیل اینکه نظام اف‌ای تی اف را نپذیرفته، موفق نشدیم یا مسائل و مشکلات بانکی به دلیل تحریم‌ها باعث شد که ما نتوانیم تکنولوژی و فناوری جدید را وارد کشور کنیم. بنابراین محصولاتی در صنعت پتروشیمی تولید می‌شود که در زمان خصوصی سازی نیز تولید می‌شد و چندان رشدی نداشته است.
خاقانی تأکید کرد: اگر هدف‌هایی که در خصوصی‌سازی تعریف شده بود به ثمر می‌رسید امروز ارزش دلار در برابر ریال سقوط می‌کرد و ریال تقویت می‌شد نه اینکه الان این وضع اسفناک و غیر قابل قبولی را شاهد باشیم. بنابراین الان و دولتمردان و حکمرانان فعلی باید جواب بدهند که که کشور به کدام سمت و سو حرکت می‌کند و آینده این صنعت چه خواهد شد؟
این کارشناس ادامه داد: آیا قرار است که در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی سرمایه جذب شود یا با توسعه یافتن، شغل ایجاد کند؟ از همه مهم‌تر سهامش عمومی باشد. هم اکنون شرکت‌های سهامی عام سهامشان در بورس معامله می‌شود؛ ولی خوب در بورس چه کسانی و قدرت خرید این سهام را دارند. شاید مردم عادی نیز قدرت خرید این سهام را داشته باشد ولی کسانی که حاکم و مدیر هستند در این صنایع و بیشترین نقش را در کنترل سهام دارند. مثل صنعت مخابرات؛ صنعت مخابرات نیز خصوصی‌سازی شد تا توسعه پیدا کند؛ ولی الان صنعت ارتباطات و مخابرات ما در منطقه ضعیف‌ترین بوده و سرعت اینترنت خیلی پایین امده است؛ بنابراین در صنعت مخابرات هم سرمایه گذاری نشده و تنها از طریق بیت‌المال کسب درآمد داشته است؛ بنابراین انتظار دارند که هر دولتی که سر کار می‌آید به آن‌ها امتیازات بیشتری به بهانه‌های مختلفی بدهد. این نگرانی را باید داشت بویژه در صنایع پایین دستی صنعت نفت مثل پالایشگاه‌ها که بخوبی تعمیر و نگهداری نشدند. تا جاییکه در آن‌ها سرمایه‌گذاری قابل توجهی بعد از خصوصی سازی شاهد نبودیم و بنابراین این‌ها هر زمان ممکن است دچار مشکلات مختلفی بشوند که به دلیل اهمیت تأمین امنیت انرژی کشور دولت مجبور است که وارد صحنه شده و از طریق بیت‌المال دوباره در آن‌ها سرمایه‌گذاری کند.
خاقانی در رابطه با وضعیت ایران در حوزه کاتالیست افزود: در شرایط فعلی بخش خصوصی واقعی توانسته به دلیل تحریم‌ها به بازار‌های خارجی ورود پیدا کند و با سرمایه‌گذاری خود بتواند دانش فنی را وارد کشور کنند ودر این حوزه بخش خصوصی موفق بوده تا جاییکه توانسته بخشی از کاتالیست‌ها را دانش بومی تولید و روانه بازار خارجی کند.
وی ادامه داد: دولت در این زمینه بیشتر موفق نبوده است چرا که هم اکنون مجلس و دولتی داریم که عنوان انقلابی و مردمی را گرفته و همین امر سبب شده که از مردم فاصله بگیرد. می‌توان گفت دولت برنامه برای مدیریت ندارد. چرا قیمت سکه از مرز ۲۰ میلیون تومان عبور کند و دلار به مرز ۵۰ هزار تومان نزدیک شود. تنها اتفاقی که در این خصوص رخ داده دولت تصمیم گرفته که برای جمع‌آوری نقدینگی سود بانکی را ۲۳ درصد کند در حالیکه روش درستی نیست. باید به این نکته کلیدی اشاره کرد و گفت که بانک مرکزی نیز مدیریتش به قدری ضعیف بوده که نمی‌داند با سیاست‌های پولی در کشور چه کار کند.
وی اضافه کرد: اقتصاد کشور را می‌توان به دو روش مدیریت کرد نخست اینکه سیاست‌های اقتصادی در چارچوب سیاست‌های اقتصادی باشد مثلاً خصوصی‌سازی که انجام می‌شود مالیات‌ها را افزایش و یا کاهش می‌دهند. دوم اینکه سیاست‌های پولی است که بانک مرکزی و دولت باید حجم نقدینگی را در جامعه کنترل کند. متاسفانه تورمی که اکنون در جامعه شاهد هستیم خود دولت عامل این تورم است. یعنی در کشور ما یک عرضه‌کننده ارز بیشتر نداریم آن هم دولت است یعنی حتی اگر صنعت پتروشیمی و یا ان‌ها که صادرات بنزین و گازوئیل و روغن موتور و خیلی کار‌های دیگر را انجام می‌دهند باید ارز حاصل را به بانک مرکزی منتقل کنند و این بانک مرکزی است که این ارز را به بازار عرضه می‌کند. بنابراین بانک مرکزی در است که این نرخ‌ها را به شهروندان تحمیل می‌کند؛ بنابراین این سؤالی است که باید دولت و بانک مرکزی به مردم پاسخ بدهد. چرا خصوصی‌سازی‌ها شکست خورده است و این سؤالی است که باز دولت و مجلس باید به مردم پاسخ دهند و آیا روزی خواهد رسید که ما مجلس و دولتی پاسخگو به مردم داشته باشیم؟
این کارشناس انرژی در حوزه بین الملل تصریح کرد: بخش عمده‌ای از کاتالیست را بخش خصوصی واقعی سرمایه‌گذاری کرده است صنعتی نبوده که خصوصی سازی شود و این‌ها از فرصت تحریم استفاده کردند و با سرمایه خودشان این دانش را یادگرفتند و در ایران شروع به تولید کاتالیست کردند. اکنون که کاتالیست‌های تولید به کشور‌های روسیه و برخی از کشور‌ها صادر می‌شود.