توسعه همکاری دوجانبه ایران و فنلاند در مدیریت پسماند

پس از معرفی مرکز منطقه ای و فعالیت های ملی و بین المللی آن، ابعاد مختلف همکاری های دوجانبه در حوزه محیط زیست از جمله مدیریت صحیح پسماندها، اقتصاد چرخشی، سیاست ها و اقدامات انجام شده محیط زیستی مورد توجه و بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

سفیر فنلاند با اظهار نگرانی در خصوص تحریم های موجود، بر تبادل دانش فنی و بهره‌گیری از توان و تخصص مشترک به منظور تقویت زیرساخت‌های همکاری زیست محیطی تاکید کرد.

طرفین توافق کردند که تبادل اطلاعات مرتبط و برنامه‌های مشترک خود را از طریق برگزاری جلسات ویدئوکنفرانس پیگیری کنند.

همچنین، با توجه به قابلیت‌ها و ظرفیت های محیط زیستی دو کشور و با بهره گیری از این توانمندی‌ها بر افزایش توسعه همکاری‌های دوجانبه زیست محیطی بین دو کشور تاکید شد.

مرکز منطقه ای کنوانسیون های بازل و استکهلم به عنوان یکی از ۱۴ مرکز منطقه ای در سطح جهان وظیفه انتقال فناوری های کارآمد و ارائه آموزش های تخصصی در حوزه کنوانسیون های مزبور را به عهده دارد.

کنوانسیون‌های بازل و استکهلم را می‌توان از مهم‌ترین معاهدات بین‌المللی در زمینه مدیریت صحیح پسماندهای خطرناک و مواد شیمیایی دانست. کنوانسیون بازل با هدف کنترل نقل و انتقالات فرامرزی پسماندهای خطرناک و سایر انواع پسماندها و ارتقای مدیریت محیط زیستی آنها تدوین و در سال ۱۳۷۱ برای کشورهای عضو  لازم الاجرا شد و تاکنون ۱۸۹ کشور با تصویب قانونی آن به عضویت این کنوانسیون در آمدند.

جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۴ نیز به کنوانسیون استکهلم ملحق شد، امضاء کنندگان بر ممنوعیت استفاده از ۹ ماده شیمیایی، محدودیت استفاده از سم ددت برای کنترل مالاریا و کاهش تولید ناخواسته  دی اکسین ها و فوران ها توافق کردند. تاکنون ۱۸۵ کشور با تصویب قانونی آن به عضویت این کنوانسیون در آمدند.

مرکز منطقه‌ای کنوانسیون بازل (BCRC) در ایران در سال ۱۳۸۳ و مرکز منطقه‌ای کنوانسیون استکهلم (SCRC) در سال ۱۳۹۰ فعالیت های خود را در کشور آغاز کردند. قانون موافقتنامه چارچوب فی مابین دبیرخانه کنوانسیون ها و دولت جمهوری اسلامی ایران در خصوص تاسیس مرکز منطقه ای در سال ۱۳۸۶ توسط مجلس شورای اسلامی تصویب و در شورای نگهبان تایید شد.

مرکز منطقه ای کنوانسیون های بازل و استکهلم در ایران به عنوان یکی از ۱۴ مرکز منطقه ای در سطح جهان در زمینه آموزش، تبادل اطلاعات، جذب منابع مالی، کمک های فنی و انتقال فناوری های نوین در حوزه مدیریت صحیح پسماندها و مواد شیمیایی مشمول کنوانسیون ها ی مزبور در منطقه آسیا و اقیانوسیه فعالیت می کند. اهداف مرکز نیز انتقال فناوری های سازگار با محیط‌زیست، اجرای برنامه‌های آموزشی، کارگاه‌ها، سمینارها و پروژه‌های مرتبط در زمینه مدیریت صحیح زیست‌محیطی پسماندهای خطرناک در کشور است.

۲۲ کشور از جمله بنگلادش، مالدیو، افغانستان، نپال، قطر، عربستان سعودی، لبنان، بحرین، یمن، پاکستان،  ترکیه، سوریه، عمان، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان، فدراسیون روسیه، تاجیکستان، ترکمنستان، اوکراین و ازبکستان عضو مرکز منطقه‌ای کنوانسیون‌های بازل و استکهلم در ایران هستند.

نقش مرکز کمک به کشورهای عضو و کشورهای غیر عضو از طریق ظرفیت‌سازی برای مدیریت صحیح زیست‌محیطی برای تحقق اهداف کنوانسیون های ذکر شده است.

با توجه به قانون موافقتنامه چارچوب بین دبیرخانه کنوانسیون بازل و دولت جمهوری اسلامی در خصوص تاسیس مرکز منطقه ای در کشور در راستای تقویت همکاری‌های منطقه‌ای، فراهم سازی انتقال فناوری های نوین و سازگار با محیط زیست، آموزش و تبادل اطلاعات، ارائه خدمات مشاوره به کشورهای عضو و غیر عضو منطقه و با توجه به سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری مبنی بر تقویت دیپلماسی محیط زیست از جمله تلاش برای ایجاد و تقویت نهادهای منطقه ای، جلب مشارکت و همکاری های هدفمند و تاثیر گذار منطقه ای و همچنین تاکیدهای معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست در نشست وزرا و مقامات محیط زیست ۱۱ کشور منطقه بر اولیت دادن به ارتباط با  کشورهای همسایه، ایجاد همگرایی منطقه ای از نقاط قوت و فرصت مرکز منطقه ای کنوانسیون های ذکر شده است.

از عملکردهای اصلی مرکز در ۲ سال اخیر می‌توان به برگزاری دوره ها و وبینارهای آموزشی در حوزه مدیریت پسماندها، انعقاد تفاهم نامه با مرکز منطقه ای چین، انتقال فناوری حذف انتشار آلاینده های گازی از خروجی منابع ثابت از کشور آلمان، همکاری با کشور چین در خصوص شهر بدون پسماند، مطالعه و ارزیابی چرخه عمر پلاستیک ها، پروژه مشترک ملی پسماندهای پلاستیکی در پاکستان و برگزاری جلسات کمیته های راهبردی و فنی با کشورهای منطقه، انعقاد تفاهم نامه با کرسی یونیسکو در مدیریت آب و محیط زیست و مرکز تحقیقات مواد زائد پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران اشاره کرد.