به گزارش«نبض انرژی» تولید مقیاس كوچك یا تولید پراكنده، تأمین انرژی برق با استفاده از مولدهای تولید برق با ظرفیت حداكثر 25 مگاوات است كه قابلیت نصب در محلهای مصرف و یا اتصال به شبكه توزیع با قابلیت كاركرد دائم به منظور تأمین انرژی برق را دارد و از لحاظ مشخصه‌های زیست محیطی بهره‌برداری از آنها در مراكز مختلف میسر است.
بر اساس این تعریف، مجموعه‌ای از دستگاه‌ها یا تاسیسات تولید برق را كه اتصال آن به شبكه توزیع محلی از نظر فنی امكان‌پذیر بوده و ظرفیت عملی تولید آن در محل اتصال به شبكه توزیع از 25 مگاوات بیشتر نباشد، مولد مقیاس كوچك می‌نامند.
كاهش آلودگی بالاتر از عدد استاندارد نسبت به نیروگاه‌های بزرگ، نیروگاه‌ها با دارابودن راندمان بالاتر از متوسط راندمان نیروگاه‌های حرارتی شبکه و نزدیک بودن به محل مصرف علاوه برتامین برق، از مزیت‌های نیروگاه‌های مقیاس كوچك است كه سبب افزایش استقبال سرمایه گذاران بخش خصوصی داخلی و خارجی در کشور است.
بر اساس اعلام شرکت توانیر، پیرو ابلاغ دستورالعمل توسعه مولد مقیاس کوچک در سال 1387 توسعه مولدهای مقیاس کوچک در دستورکار وزارت نیرو و شرکت توانیر قرار گرفت و در حال حاضر تعداد 275 نیروگاه در سطح کشور به بهره‌برداری رسیده است.
در سال گذشته انرژی تولیدی نیروگاه‌های مولد مقیاس کوچک، بیش از 2 درصد برق کشور را تأمین کرد و کمک خوبی به گذر از پیک تابستان و شرایط دشوار زمستان در سال 1400 بود، اما با بهره‌برداری از 76 مگاوات ظرفیت جدید از ابتدای سال‌جاری تاکنون، حداکثر تولید غیرهمزمان نیروگاه‌های مولد مقیاس کوچک حرارتی در تابستان به بیش از 1200 مگاوات رسید.
بر این اساس، توسعه مولدهای مقیاس کوچک حرارتی دارای توجیه فنی و اقتصادی با سازوکارهای حمایتی این کسب و کار با خرید تضمینی و امکان ترانزیت برق تولیدی از طریق قراردادهای دوجانبه این نیروگاه‌ها با صنایع در شرکت توانیر دنبال می‌شود که درحال حاضر قرارداد خرید تضمینی برق 800 مگاوات با نیروگاه‌ها در مرحله پیشبرد و احداث است.
علاوه بر قانون برنامه ششم توسعه و در جهت توسعه هدفمند این مولدها، اعلام عمومی نقاط حائز اولویت به همراه ظرفیت مورد نظر در مناطق مختلف کشور مجموعا با ظرفیت 2700 مگاوات در کشور انجام شده و جلب مشارکت سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در این نقاط توسط شرکت‌های برق منطقه‌ای و توزیع نیروی برق در دست اقدام است.
همچنین شرکت‌های برق آماده همکاری و حمایت از احداث نیروگاه‌های خودتامین به‌ویژه توسط صنایع هستند تا با افزایش ظرفیت‌های تولید در نقاط مصرف، بیش از پیش از مزایای اینگونه مولدها استفاده شود.
این گزارش حاکی است، دولت سیزدهم در شرایط ناترازی حدود 20 هزار مگاواتی کار خود را آغاز کرد که وزارت نیرو با تدوین و تبیین برنامه 100 اقدامی توانست ظرفیت‌های فراموش شده صنعت برق را به میدان بیاورد و بر همین اساس پروژه‌های برقی از جمله تولید مقیاس كوچك یا تولید پراكنده سرعت گرفت.
