به گزارش خبرنگار «نبض انرژی» موضوع حق‌آبه ایران از هیرمند بحث امروز و فردا نیست بلکه چندین سال است که ایران در این زمینه با طرف مقابل مذاکرات گسترده‌ای را انجام داده و می‌دهد تا بتواند سهم خود را این بخش دریافت کند، اما متاسفانه تا به امروز اتفاق قابل توجهی رخ نداده است.
گفتنی است بر اساس قرارداد سال۱۳۵۱ میان دولت وقت ایران و افغانستان قرار بود حقابه تالاب هامون به میزان ۸۵۰میلیون متر مکعب از رود هیرمند تامین شود که متاسفانه در چند سال اخیر به علت کم‌بارشی و سدسازی در بالادست هیرمند آبی به ایران نرسید و هامون خشک شد. تالاب بین المللی هامون سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریای خزر و دریاچه ارومیه، هفتمین تالاب بین المللی جهان و یکی از ذخیره گاه‌های زیست کره در ایران است.
معمولا حقابه هامون از هیرمند سالانه از طریق سیلاب‌ها تامین می‌شد؛ اما با احداث سد انحرافی کمال‌خان در ۷۰کیلومتری مرز ایران بر روی بستر اصلی رودخانه هیرمند در ولایت نیمروز این حق هم از هامون گرفته شد و جاری نشدن آن به سمت ایران شدت گرفت، در کنار آن، اما یکی دیگر از اقدامات عجیب افغانستان منحرف کردن حجم زیادی آب از هیرمند به سمت شوره‌زاری به نام «گودزره» است که این حجم آب به تلخاب تبدیل شد و هدر رفت که البته مورد اعتراض ایران هم قرار گرفت.
اسماعیلی بیدهندی عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران در گفتگو با یکی از خبرگزاری‌ها درباره اقدام طالبان در فرستادن حق‌آبه ایران از رود هیرمند به شوره‌زر‌های افغانستان گفته است اقدامی که طالبان انجام داد، این اطمینان را به وجود آورد که عدم پرداخت حق‌آبه ایران از رود هیرمند ارتباطی با نوع نگرش دولت‌های مختلف افغانستان ندارد، بلکه یک سیاست کلی است که در این کشور جا افتاده و دولت‌های مختلف افغانستان بر این تصمیم مصمم هستند. برای گرفتن حق‌آبه باید از راه دیپلماسی وارد شویم و از تمام ظرفیت‌های حقوقی از جمله سازمان ملل متحد و سایر جوامع ذی‌صلاح بین‌المللی که هم افغانستان و هم کشور ما عضو آن هستند، استفاده کنیم. باید یک مستندسازی علمی و جامع از تالاب هامون و حق‌آبه آن که در این سال‌ها رها نشده و همچنین از منابع آبی که افغانستان در اختیار دارد، داشته باشیم تا با استناد به این مستندات، دلایل محکمه‌پسندی را در جوامع حقوقی ارائه کنیم.
حتی در این زمینه محمد جواد عسکری، رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به بد عهدی‌های افغانستان در خصوص انحراف مجدد آب به سمت گود زره گفت: این موضوع را از وزارت اموز خارجه درخواست کردیم به طور جد پیگیری کند.
ذبیح الله اعظمی ساردوئی، سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس با اشاره به خلف وعده هیات حاکمه افغانستان در قبال رهاسازی حق آبه ایران از رودخانه هیرمند، معتقد است که باید وزارت امور خارجه با جدیت با طرف افغانستانی برخورد کند، از تمام توان و اهرم‌های فشار باید برای گرفتن حق آبه هیرمند استفاده شود، طرف افغانستانی دنبال زیاده خواهی است. وزارت امور خارجه و نیرو در زمینه حق آبه رودخانه هیرمند ضعیف عمل کردند و عملکرد فعلی قابل قبول نیست.
آیا وقت آن نرسیده است با توجه به بدعهدی‌های مکرر هیأت حاکمه افغانستان در خصوص اختصاص حقابه کشورمان از رود هیرمند و انحراف آب به گود زره در شورای عالی امنیت ملی تصمیم مناسبی اتخاذ شود و مسئولان از طریق دیپلماسی این موضوع را حل کنند؟
