احداث پتروپالایشگاه تنها راه برون رفت از خام فروشی و خنثی‌سازی تحریم‌ها
احداث پتروپالایشگاه تنها راه برون رفت از خام فروشی و خنثی‌سازی تحریم‌ها
بسیاری از کارشناسان براین باورند که با احداث پتروپالایشگاه در کشور علاوه برکاهش خام فروشی و خنثی سازی تحریم‌ها، می‌توان مسیر را برای توسعه اقتصادی فراهم کرد.

به گزارش خبرنگار «نبض انرژی» یکی از موضوعاتی که مورد توجه مسئولان قرار گرفته پرداختن به مقوله احداث پتروپالایشگاه است؛ چرا که امروزه کشور‌های پیشرفته دنیا به سمت ساخت واحد‌های پترو پالایشی معطوف شده که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و از مزایای ایجاد آن می‌توان به افزایش حاشیه سود فرآوری نفت، کاهش آلودگی، کاهش هزینه‌های تأمین خوراک، مدیریت یکپارچه و هماهنگی میان واحد‌ها اشاره کرد.

باید یادآور شد که نفت و گاز خام از میادین تولید و پس از فرآورش اولیه در واحد‌های بهره برداری به پالایشگاه‌ها ارسال می‌شود. مهمترین خروجی و محصول پالایشگاه‌های نفتی و گازی شامل:نفتا، بنزین، گازوییل، نفت سفید، نفت کوره، قیر و مالچ و همچنین میعانات گازی و گاز‌های سبکی، چون متان، اتان و پروپان و گوگرد است.
محصول خروجی پالایشگاه‌ها بخشی به صورت مستقیم در بازار به مردم عرضه می‌شود و مورد مصرف قرار می‌گیرد، اما بخشی دیگربه عنوان خوراک به پتروشیمی‌ها انتقال داده شده و محصولات مختلف از سوی مجتمع‌های پتروشیمی روانه بازار‌های داخلی و خارجی می‌شود

در همین راستا ایران نیز برای رسیدن به اهداف توسعه احداث چند پتروپالایشگاهی را در دستور کار خود قرارداده است؛ چرا که یکی از راهکار‌های اساسی بی‌اثرکردن تحریم‌های نفتی به پیشنهاد کارشناسان و متخصصان، تغییر رویکرد از خام‌فروشی به سمت فرآورده‌فروشی و تولید محصولات نهایی و ایجاد ارزش افزوده بیشتر در مسیر کاهش وابستگی کشور به نفت خام است.
همزمان با روی کارآمدن دولت سیزدهم احداث و توسعه پتروپالایشگاه در کشور شتاب بیشتری به خود گرفت به گونه‌ای احداث طرح پتروپالایشگاهی «شهید سلیمانی» با رویکرد عبور از پالایشگاه‌سازی و حرکت به سمت احداث پتروپالایشگاه پیشنهاد و جزئیات آن تدوین شد. پس از آن بود که طبق تبصره ۱ لایحه بودجه ۱۴۰۱، وزارت نفت برای احداث یک پالایشگاه نفت خام به ظرفیت ۳۰۰ هزار بشکه در روز از محل منابع داخلی، فاینانس یا تحویل نفت خام به پیمانکاران، مجاز شناخته شد و عملاً این پروژه وارد مرحله اجرایی شد. در این طرح که در قالب یک پتروپالایشگاه تعریف شده است، علاوه بر سوخت، محصولات پتروشیمیایی را نیز تولید می‌کند. ۲۵ تا ۳۰ درصد محصولات تولیدی پتروپالایشگاه شهید سلیمانی، محصولات شیمیایی است.

گازوئیل سهمی قابل توجه در فرآورده‌های تولیدی این پتروپالایشگاه دارد و ۳۵ درصد از محصولات تولیدی در این پالایشگاه را نفت‌گاز، ۱۵ درصد بنزین، ۱۱ درصد پروپیلن، ۱۰ درصد سوخت جت، ۹ درصد اتیلن، ۸ درصد نفت کوره، ۵ درصد پارازایلن و ۲ درصد را بنزن تشکیل خواهد داد.

همچنین تفاهم‌نامه تأمین منابع مالی طرح احداث «پالایشگاه مروارید مکران» امروز به ارزش ۷ میلیارد دلار میان وزارت نفت، گروه اقتصادی مفید، بانک ملت، بانک ملی، بانک تجارت و بانک پارسیان امضا شد.

محل احداث این طرح در بندر جاسک در کرانه دریای عمان خواهد بود و استفاده حداکثری از تجهیزات ساخت داخل و بهره‌مندی از قانون تنفس خوراک از جمله ویژگی‌های این طرح است که با هدف ایجاد ارزش افزوده و جلوگیری از خام‌فروشی در جهت هم‌سویی با نگاه دولت و پیش‌بینی سند تحول، جلوگیری از واردات بنزین به کشور، افزایش ظرفیت پالایشی و تولید فرآورده در کشور، اشتغال‌زایی و به‌کارگیری توانایی شرکت‌های داخلی و ظرفیت دانش‌بنیان‌ها، مقابله فعالانه با تحریم‌ها و جلوگیری از تحریم‌پذیری و هدایت نقدینگی به سمت سرمایه‌گذاری مولد طراحی و اجرایی خواهد شد.
مجری این پروژه شرکت توسعه مکران انرژی مفید است و پیش بینی می‌شود تا ابتدای سال ۱۴۰۵ به بهره‌برداری کامل برسد.

۷۱۶ هکتار مساحت زمین محل احداث پالایشگاه در منطقه کوه مبارک جاسک است و هم‌اکنون لایسنس پروژه و مجوز محیط زیستی آن تأیید شده است.
خوراک پالایشگاه مروارید مکران نفت خام سنگین و فوق سنگین و حدود ۷۰ درصد از محصولات تولیدی آن فرآورده‌هایی نظیر بنزین، گازوئیل و گازمایع و بقیه، محصولات شیمیایی خواهد بود.
با آغاز عملیات اجرایی طرح ساخت پالایشگاه مروارید مکران اشتغال گسترده در کارخانجات تأمین‌کننده تجهیزات ایجاد خواهد شد و با آغاز راه‌اندازی این پروژه برای ۲ هزار نفر به‌صورت مستقیم اشتغال‌زایی ایجاد خواهد شد.