‌بلوف سعودی-آمریکایی در صادرات برق به عراق/‌ وقتی بایدن برای دستاوردسازی‌ سفر به منطقه دلال برق می‌شود
‌بلوف سعودی-آمریکایی در صادرات برق به عراق/‌ وقتی بایدن برای دستاوردسازی‌ سفر به منطقه دلال برق می‌شود
بررسی جزئیات فنی و قراردادی طرح صادرات برق عربستان به عراق، در کنار اظهارنظر مقامات عراقی بیانگر بی‌اثر بودن این پروژه و ناکامی بایدن در دستاوردسازی سفر به غرب آسیا است.

به گزارش خبرنگار «نبض انرژی»اواخر هفته گذشته بود که رئیس جمهور آمریکا با سفر به غرب آسیا ساماندهی بازار انرژی کشور خود را هدف گرفته بود.

بر این اساس پس از شکست بایدن در رسیدن به اهداف برنامه‌ریزی شده، او در پایان سخنرانی آخر خود از نقش آمریکا در قرارداد صادرات برق عربستان به عراق گفت و سعی کرد برای با دست‌اندازی به موارد حاشیه‌ای برای حضور خود اعتبار کسب کند.

با وجود اینکه بسیاری از رسانه‌های سعودی از این قرارداد به عنوان یک دستاورد بزرگ یاد کردند و سعی در بزرگنمایی مفاد آن داشتند اما واکاوی جزئیات فنی دقیق این قرارداد بیانگر موارد متفاوت از جوسازی رسانه‌ای انجام شده است.

 

*جزئیات جدید از قرارداد جدید اتصال برقی عربستان و عراق

به منظور پرداخت دقیق به قرارداد صادرات برق عربستان به عراق که در زمان حضور بایدن در غرب آسیا به امضا رسید، ابتدا باید جزئیات مفاد این قرارداد را بدانیم. بر این اساس به استناد جزئیات منتشر شده از قرارداد مذکور در اظهارات مقامات عراقی، در فاز نخست قرارداد مذکور قرار است، عراقی‌ها تا سه سال دیگر 500 مگاوات برق از طریق انتقال 2 خط انتقال انرژی از عربستان را دریافت کنند.

این طرح شامل انتقال برق از «منطقه عرعر» در عربستان به منطقه الیوسفیه در جنوب بغداد به طول 570 کیلومتر و انتقال برق از کویت به بصره و فاو به طول 300 کیلومتر است.

بر اساس نقل مقامات عراقی هزینه خط انتقال برق از کشورهای خلیج فارس به این کشور توسط عراق پرداخت می‌شود و هزینه ایستگاه‌های ولتاژ نیز با عربستان است.

* وزیر برق عراق: قرارداد با عربستان 5 درصد مشکل برق عراق را هم رفع نمی‌کند‌

با توجه به آگاهی از جزئیات مفاد قرارداد صادرات برق عربستان به عراق، سطح واقعی این طرح فارغ از جوسازی‌های رسانه‌ای در مصاحبه وزیر برق عراق با رسانه رووداو منعکس شد؛ عادل کریم در اظهارات خود با اشاره به انعقاد قرارداد صادرات برق از عربستان به عراق گفت: «‌قرارداد صادرات برق عربستان به عراق در بهترین حالت، بیش از 5 درصد از مشکل برق عراق را حل نخواهد کرد‌».

وزیر برق عراق در تشریح ابعاد اثرگذاری بسیار اندک این پروژه گفت: «این خط پس از 2 سال به پایان می‌رسد و ۵۰۰ مگاوات برق برای ما تامین می کند که در مقایسه با نیاز واقعی عراق به برق که ۳۵۰۰۰ مگاوات است که درصد کمی است‌».

با توجه به جزئیات مفاد قرارداد و اظهارات وزیر برق عراق، به نظر می‌رسد، عمق شکست‌های بایدن از سفر به منطقه بسیار عمیق بوده که حاضر شده است، بخشی از بیان دستاوردهای حضور خود را به یک قرارداد ناچیز صادرات برق اختصاص دهد.

* یک محدودیت فنی بزرگ برای صادرات برق عربستان

فارغ از نکات یاد شده از قرارداد صادرات برق عربستان به عراق، یک حقیقت فنی پیرامون این پروژه هزینه‌های لازم به منظور صادرات برق عربستان به عراق را بر خلاف ابعاد ناچیز ان بسیار سنگین و گزاف می‌کند.

به منظور بررسی این مسئله در گام ابتدایی باید اطلاعاتی راجع به شبکه‌های برق در دنیا بدانیم. به طور کلی شبکه‌های برق کشورهای مختلف در سطح دنیا تفاوت‌های قابل توجهی در زمینه‌های ولتاژ و فرکانس دارد. بر این اساس به طور کلی شبکه برق کشورهای مختلف در دو دسته شبکه‌های 50 هرتز و 60 هرتز دسته‌بندی می‌شود.

ریشه این تفکیک شبکه به دو فرکانس نیز یک ریشه تاریخی است به طوری که ابتدا شرکت‌های آمریکایی فعال در توسعه شبکه، زیرساخت‌های خود را بر مبنای فرکانس 60 هرتز بنا کردند اما پس از آن با آغاز به کار فعالیت شرکت‌های اروپایی، این شرکت‌ها به دلیل رعایت سیستم متریک خصوصیات شبکه را بر مبنای فرکانس 50 هرتز تنظیم کردند.

در این راستا عمده کشورهای دنیا به دلیل سهولت کار با فرکانس 50 هرتز از این فرکانس برای تنظیم شبکه برق کشور خود استفاده می‌کنند. بر این مبنا جمهوری اسلامی ایران و کشور عراق نیز شبکه 50 هرتز دارند. این در حالیست که شبکه برق کشور عربستان در اختلافی آشکار با شبکه برق سایر کشورهای منطقه بر 60 هرتز بنا شده است.

معنای این حقیقت فنی آن است که صادرات برق عربستان به عراق باید همراه با تغییر فرکانس باشد و الا امکان استفاده از این برق در عراق وجود نخواهد داشت. بر این مبنا  استناد اطلاعات موجود هزینه تبدیل برق از فرکانس 60 هرتز به فرکانس 50 هرتز بسیار سنگین است و عملا صادرات برق با وجود این تبدیل را به امری غیر اقتصادی بدل می‌کند.

نوع شبکه برق کشورهای مختلف بر اساس فرکانس و ولتاژ

بایدن واسطه فروش برق گران عربستان به دیگر کشورها

در همین راستا یک کارشناس صنعت برق چین و عضو انجمن مهندسان برق IEEE هزینه تبدیل برق از فرکانس 60 هرتز به 50 هرتز را جویا شد.

لورینگ چیان در این گفت‌وگو ضمن اشاره به جزئیات فنی تبدیل فرکانس گفت: «‌هزینه تبدیل برق از فرکانس 60 هرتز به 50 هرتز به طرز قابل توجهی سنگین است و بر این مبنا می‌تواند بین 12 تا 32 سنت برای هر کیلووات ساعت بسته به ولتاژهای متفاوت تغییر کند‌».

با توجه به این اظهار نظر فنی و در نظر گرفتن نرخ متوسط صادرات برق، هر کیلووات ساعت از این حامل انرژی با در نظر گرفتن هزینه تبدیل 2.5 تا 5 برابر صادرات برق بدون در نظر گرفتن نرخ تبدیل هزینه دارد.

همین مسئله هزینه سرسام آور برق یکی از دلایلی است که مسئله اتصال برقی عربستان و عراق را با اما و اگر و تعویق جدی مواجه کرد.

بر این اساس مذاکرات صادرات برق عربستان به عراق از سال 2018 شروع شده است و تا این لحظه با وساطتت بایدن به قرارداد منتهی شد. به معنای دیگر بایدن با واسطه شدن قصد داشت، تا برق بسیار گران عربستان را به طرف عراقی فروخته و از این طریق برای سفر بدون دستاورد خود دستاوردسازی کند.

مجموع جزئیات فنی و قراردادی و اظهار نظر مقامات عراقی در رابطه با قرارداد صادرات برق عربستان به عراق بیانگر آن است که این پروژه پر‌هزینه بیش از آنکه یک پروژه عملیاتی بوده و برای مردم عراق دستاوردی داشته باشد، بیشتر پروژه‌ای برای جوسازی رسانه‌ای به حساب می‌آید.

منبع: فارس