به گزارش خبرنگار «نبض انرژی» به استناد آمار جهانی، در سال 2020 میلادی، هر 1000 دلار از تولید ناخالص ملی در ایران نیاز به مصرف انرژی معادل 251 کیلوگرم نفت دارد. این در حالی است که در دنیا به طور میانگین هر 1000 دلار از تولید ناخالص آن کشور تنها به انرژی معادل 114 کیلوگرم نفت نیاز پیدا می‌کند.
بررسی‌های دقیق آمار مرتبط با شاخص انرژی، مشخص کننده این امر است که کشور ما در بین سایر کشورهای جهان رتبه ششم از آخر را دارد و از شرایط مطلوبی در این حوزه برخوردار نیست. این مسئله در شرایط اتفاق می‌افتد که در سال‌های گذشته مسئله توجه به شاخص شدت انرژی در تمام اسناد بالادستی مورد تاکید قرار گرفته است.
*کاهش شاخص شدت انرژی رکن اساسی اسناد بالادستی
بررسی سیاست‌های کلی نظام در زمینه‌ی انرژی مشخص می‌کند، در بند 7 سیاست‌های کلی نفت و گاز، به شاخص شدت مصرف انرژی اشاره شده و بهینه‌سازی مصرف و کاهش این شاخص مد نظر قرار گرفته است.
رد پای شاخص شدت انرژی در سایر اسناد بالادستی مرتبط با حوزه انرژی نیز دیده می‌شود. در همین ارتباط توجه به سیاست‌های ابلاغی رهبر انقلاب در راستای سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف موید این امر است که کاهش شدت مصرف انرژی مورد تاکید است.
در بند 7 سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف ذکر شده است: « صرفه‌جویی در مصرف انرژی با اعمال مجموعه‌ای متعادل از اقدامات قیمتی و غیرقیمتی به منظور کاهش مستمر (شاخص شدت انرژی) کشور به حداقل دو سوم میزان کنونی تا پایان برنامه پنجم توسعه و به حداقل یک دوم میزان کنونی تا پایان برنامه ششم توسعه انجام پذیرد.»
به عبارت دیگر مقام معظم رهبری از سال 1388 شمسی به طور مکرر بر مسئله بهره‌وری تاکید کرده است اما متاسفانه گوش شنوایی در کشور برای توجه به این مسائل وجود نداشته و فارغ از مسائل نمایشی، گام عملیاتی در جهت اصلاح این شاخص در کشور برداشته نشده است.
*تغییر ریل سیاست‌گذاری انرژی با روی کار آمدن دولت سیزدهم
با وجود تاکیدات انجام شده از سوی نهادهای بالادست سیاست‌گذاری در کشور طی سال‌های گذشته این مسئله به عنوان یک امر مغفول در حوزه انرژی کشور زمینه ضربات بزرگی را به وجود آورده است.
بر این اساس با روی کار آمدن دولت سیزدهم توجه به کاهش این شاخص مطابق اسناد بالادستی به عنوان یکی از محورهای تغییر ریل سیاست‌گذاری انرژی در دستور کار ویژه قرار گرفته است.
در همین راستا یکی از مهمترین اقدامات برنامه‌ریزی شده به منظور کاهش شاخص شدت انرژی و افزایش بازدهی در این حوزه تمرکز بر تکمیل واحدهای بخار نیروگاه‌های گازی و افزایش تعداد واحدهای سیکل ترکیبی در کشور است.
*جزئیات برنامه توسعه واحدهای بخار نیروگاه‌های گازی گام بلند دولت در جهت تحقق اسناد بالادستی
بر اساس آمارنامه ماهانه صنعت آب و برق تا انتهای اردیبهشت ماه سال 1401، از مجموع ظرفیت 71 هزار 197 مگاواتی نیروگاه‌های حرارتی 34 هزار و 246 مگاوات معادل 48 درصد از کل نیروگاه‌های حرارتی مرتبط با واحدهای سیکل ترکیبی است که بازدهی بالاتری نسبت به سایر واحدهای نیروگاهی کشور دارند.
به استناد جزئیات برنامه توسعه 35 هزار مگاواتی نیروگاه‌های کشور طی 4 سال آینده تا پایان دولت سیزدهم، فارغ از ساخت نیروگاه‌های سیکل ترکیبی به صورت صفر تا صد، برنامه تکمیل واحد بخار 18 واحد نیروگاهی به ظرفیت 3 هزار 705 مگاوات در دستور کار قرار می‌گیرد.
بر این اساس 4 نیروگاهی دولتی بمپور، شاهرود، ایسین و ماهشهر به ظرفیت 640 مگاوات و 14 نیروگاه بخش خصوصی شامل نیروگاه‌های جهرم، چابهار، ارومیه عسلویه، فردوسی، سبلان، رودشور، علی‌آباد، سمنان، زاگرس، خرمشهر، خلیج فارس، شهید کاوه و سلطانیه به ظرفیت 3 هزار 65 مگاوات در 4 سال آتی به نیروگاه‌های سیکل ترکیبی اضافه می‌شود.
بر این اساس میزان پیشرفت واحدهای نیروگاهی از جمله نیروگاه جهرم و چابهار 100 درصد بوده و این واحدهای نیروگاهی به ظرفیت شبکه برق کشور برق‌رسانی دارند، همچنین میزان پیشرفت نیروگاه‌های ارومیه معادل 80 درصد و واحدهای عسلویه و فردوسی نیز پیشرفت 65 درصدی دارند.
*تولید 3705 مگاوات برق بدون نیاز به سوخت جدید
توسعه 3 هزار 705 مگاوات نیروگاه به صورت تکمیل واحدهای بخار نیروگاه‌های گازی در شرایطی اتفاق می‌افتد که هیچ گونه سوخت جدید برای تولید این میزان برق استفاده نخواهد شد.
در این رابطه محمد پورحمید، کارشناس حوزه اقتصاد انرژی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس گفت:« انرژی لازم برای راه‌اندازی واحد بخار نیروگاه‌های گازی از طریق اتلاف انرژی واحدهای گازی تامین شده و می‌تواند بازدهی یک نیروگاه را به نزدیک 60 درصد برساند.»
این کارشناس اقتصاد انرژی ادامه داد:« این میزان افزایش راندمان، نیروگاه را به اوج بازدهی ترمودینامیکی می‌رساند و به لحاظ عملیاتی افزایش راندمان بیش از این ممکن نیست.»
با توجه به برنامه دولت در راستای توسعه واحدهای سیکل ترکیبی، طی 4 سال آینده 17.5 درصد از نیروگاه‌های گازی کشور به واحدهای سیکل ترکیبی اضافه خواهد شد.
منبع: فارس
