به گزارش خبرنگار«نبض انرژی» محمد جوانبخت معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا در پاسخ به سوال خبرنگار نبض انرژی مبنی براینکه برای مقابله با تنش آب چه برنامه‌ای در دستور کار دارید، گفت: گرچه شرایط بارشی کشور خوب نیست، اما تلاش می‌شود هیچ قطعی برنامه‌ریزی شده برای مشترکان آب اعمال نشود.
وی شرایط تابستان امسال را شرایطی سخت توصیف کرد و گفت:سال آبی سختی را در پیش داریم. در برخی مناطق میزان بارندگی‌ها ۵۰ تا ۶۰ درصد پایین‌تر است و شرایط تابستان پیش رو شرایط راحتی نیست اما با این حال هیچ گونه جیره بندی تعریف نشده است.
معاون وزیر نیرو ادامه داد: میزان بارش‌های کشور ۲۰ درصد پایین‌تر از متوسط کشوری و عقب‌تر است.
وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای پساب نیز گفت: اگر ۶۰ تا ۷۰ درصد آب شرب و بهداشتی تصفیه شود، بسیاری از مشکلات برطرف خواهد شد و این موضوعی نیست که ما به عنوان گزینه‌ای انتخاب کنیم. چرا که مدیریت کشور باید به این مسئله بپردازد. اکنون نیز دستورالعمل‌هایی در این راستا تعیین شده و وزارت نیرو خود را مکلف به اجرای آن می‌داند. به گونه‌ای که پیش بینی می‌شود برنامه‌ها قابل ارائه باشد.
در ادامه این نشست فیروز قاسم‌زاده سخنگوی صنعت با بیان اینکه مسئله آب محوری ترین مسئله در تمام کشورها است، گفت: موضوع بحران آب تنها مختص خاورمیانه نیست در داخل کشورها هم اختلافاتی بر سر آب در اقوام در حال رخ دادن است.
وی تصریح کرد: در حال حاضر وزارت نیرو شرایط حساس و شکننده‌ای را سپری می‌کند علیرغم اینکه دو سال اخیر تبعات خشکسالی بیشتر مشهود شده اما حدود ۱۴ سال است که کشور در خشکسالی بشر می‌برد و همچنان با تغییر اقلیم و محدودیت منابع آب مواجهیم.
وی ادامه داد: با اقدامات سخت افزاری و نرم افزاری صورت گرفته، امسال قطعی آب برنامه ریزی شده رخ نخواهد داد. مانند سال آبی گذشته، تابستان سختی را پیش رو داریم. در سراسر کشور حدود ۲۰ درصد و برخی مناطق حتی ۵۰ تا ۶۰ درصد پایین تر از شرایط نرمال بارندگی صورت گرفته و از زمستان تاکنون، بارندگی از چیزی که پیش‌بینی کرده بودیم هم کمتر رخ داد.
سخنگوی صنعت آب ادامه داد: نیازمند توسعه شبکه آب و تصفیه خانه‌ها بودیم که اقدامات نرم افزاری و سخت افزاری لازم انجام شده و امسال قطعی آب برنامه ریزی شده نخواهیم داشت. اگر بسته‌ای درباره اصلاح تعرفه‌ها و بهای آب در دولت نهایی شود، قطعا مباحث تشویقی برای کم مصرف‌ها در آن لحاظ خواهد شد.
وی تصریح کرد: استفاده از پساب‌های تصفیه شده به حالت اجبار درآمده و دیگر یک انتخاب نیست. دستورالعمل مربوط به این موضوع در حال تدوین است و برنامه‌های وزارت نیرو درباره آن طی یک سال آینده قابل ارائه به رسانه‌ها خواهد بود، اما بیشتر باید به بعد اقتصادی آن توجه شود که مشتری استفاده از پساب باید در بخش‌های صنعت و خدمات وجود داشته باشد.
سخنگوی صنعت آب، درباره برخورد وزارت نیرو با مشترکان بدمصرف گفت: ۶ درصد مشترکان جزو این طرح هستند و قرار شده که طرح قطع آب را در چند فاز برای این دسته از مشترکان اجرایی کنیم و در شرایطی که مدیریت مصرف صورت نگیرد، آب این مشترکان بطور کامل قطع خواهد شد.
وی با بیان اینکه در بخش اداری نیز مقررات سخت گیرانه‌ای را در دستور کار داریم، گفت: تاکنون ۷۰ درصد به اهداف ترسیم شده دست یافته‌اند.
قاسم زاده درباره آخرین وضعیت فرونشست در کشور، گفت: ایران جزو کشورهایی است که بیشترین میزان فرونشست را دارد. فرونشست در کل کره زمین با یک نرخ مجاز اتفاق می‌افتد که اگر از این نرخ خارج شود مشکل آفرین خواهد شد.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در حال حاضر نرخ مجاز چقدر است، گفت: نرخ مجاز تعیین شده نیم الی یک سانتی متر تعریف شده اما این میزان در برخی از دشت‌های تهران حدود هشت سانتیمتر است اما این عدد چندان بالا نیست و رنج‌های بالای ۲۰ سانتیمتر بسیار خطرناک هستند.
وی درباره تعداد شهرهای دارای تنش اظهار داشت: ۳۰۰ شهر در تنش آبی هستند و برای عبور از این شرایط دو جبهه کاری تعریف شده که یک بخش برای شهرهای دارای تنش برنامه مدون نوشته شده است و در حال حاضر بیشترین نگرانی در مراکز استان است.
قاسم زاده با تاکید بر اینکه ما هیچگونه برنامه جیره بندی را نخواهیم داشت، به برنامه کاهش تنش در بخش آب روستایی اشاره و تصریح کرد: برای این موضوع تیم جهاد آبرسانی تشکیل شده و هدف این بوده که روستاهای بالای ۲۰ خانوار که تعداد ۱۵ هزار روستا را شامل می‌شود به شبکه آب پایدار مجهز شوند که طی مدت تشکیل این تیم ۸ درصد پیشرفت داشته است.
سخنگوی صنعت آب درباره آخرین وضعیت طرح‌های انتقال آب، گفت: در خلیج فارس و دریای عمان فاز مطالعاتی آغاز شد، چند نقطه را لکه گذاری کردیم، در بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان این مطالعات در حال انجام است و مهندسی ارزش صورت می‌گیرد.
وی افزود: انتقال آب از دریای عمان به کرمان، اصفهان، هرمزگان و یزد در فاز ۱ به گل گوهر اجرا شده و اکنون آماده بهره برداری است. در سیستان و بلوچستان نیز یک طرح مطالعه شده که در بخش‌های خط انتقال در چابهار و خراسان جنوبی در حال انجام بوده و قرار است که برای صنایع و شرب آب را منتقل کند و در مسیر تمام اینها را به آب شرب برساند.
وی انتقال آب از دریای خزر نیز گفت: بر اساس جمع‌بندی‌هایی که صورت گرفت در حال حاضر این طرح در حال بررسی است تا خط مشی‌های آن تعیین شود و اکنون با محیط زیست و امور جنگل‌ها در حال تعیین تکلیف برای اجرای این طرح هستیم.
سخنگوی صنعت آب همچنین درباره منتفی شدن انتقال آب از خزر از سوی سازمان محیط زیست و برنامه وزارت نیرو در این خصوص گفت: تلفی ما از برنامه انتقال آب از خزر این است که بر اساس جمع بندی و در نظر گرفتن تمام جوانب پیش برویم. اکنون در حال بررسی و پیگیری موضوع هستیم و نشست‌های مستمر برگذار می شود تا به نتیجه برسیم.
قاسم زاده تاکید کرد: فعلا انتقال آب از خزر به طور کامل منتفی نیست.
وی درباره آخرین وضعیت مذاکرات با افغانستان در خصوص حقابه هیرمند نیز گفت؛ با توجه به تغییر دولت در افغانستان نشست‌هایی برگزار شد، سال گذشته یک نشست جدی در زرنج برگزار شد، هفته گذشته نیز معاونین آب دو کشور چند روز مذاکرات فشرده در ایران داشتند. طرف افغان برخی ابهامات را مطرح کرد که نهایتا بنا بر این شد که مطابق گذشته همکاری‌ها ادامه یابد. همچنین دستور کار جلسات آتی ارائه شد.
به گفته وی تاکنون متاسفانه شاهد مشارکت خوبی نبودیم. آنطور که دوستان می‌گویند ۳۰ میلیون متر مکعب آب رهاسازی شده اما آنچه ما دریافت کرده‌ایم تنها سه میلیون متر مکعب بوده است. البته باید توجه داشت که حق آبه هیرمند ثابت نیست و تابع شرایط آبی بوده و با توجه به اینکه هر دو طرف چندین سال است با خشکسالی مواجه هستند، باید توافق برای این موضوع صورت بگیرد.
وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای نصب کنترهای هوشمند در صنعت آب، گفت: به دلیل اینکه نصب این تجهیزات بر عهده مصرف کننده است، استقبال چندانی تاکنون برای این موضوع صورت نگرفت، درنهایت وزارت نیرو به این جمع‌بندی رسید که تسهیلاتی را برای نصب کنتورهای هوشمند در نظر بگیرد.
وی با اشاره به سیاست‌های تشویقی و تنبیهی وزارت نیرو برای مشترکان گفت: سه بسته مشترک خوش مصرف، پر مصرف و بدمصرف وجود دارد که در بخش آب شرب یارانه‌ای که به مشترکان اختصاص می‌یابد نوعی تشویق حساب می‌شود، چرا که بر اساس یارانه آب مشترکان تنها ۲۰ درصد از قیمت تمام شده آب را پرداخت می‌کنند.
وی ادامه داد: سیاست‌های تنبیهی نیز در این راستا دیده شده به گونه‌ای که تعرفه آب به صورت پلکانی محاسبه می‌شود و در نهایت به قیمت تمام شده می‌رسد. الگوی مصرف برای هر فرد در ماه به طور متوسط ۱۵ متر مکعب تعریف شده که اگر مصرف به ۳۰ متر مکعب برسد، مشترک جزو مشترکان پر مصرف و بالای این میزان مشترک جزو بدمصرف ها به حساب می‌آید.
به گفته وی در حال حاضر قیمت آب تمام شده در هر متر مکعب ۲۵۰۰ تومان است.
وی با اشاره به سیاست‌های وزارت نیرو برای برداشت آب‌های ژرف، گفت: یکی از تکالیف قانونی وزارت نیرو این است که روش‌های متفاوت استهسال آب را شناسایی کند و در شرایط بحرانی بتواند این ظرفیت‌ها را مورد استفاده قرار دهد. در این راستا وزارت نیرو روی بحث آب‌های ژرف فازهای مطالعاتی را انجام می‌دهد.
وی ادامه داد: در این راستا لکه گذاری‌هایی در سطح کشور صورت گرفته و تحقیقات لازم انجام شده است. در سیستان و بلوچستان و زاهدان این طرح برای اثبات درستی تحقیقات اجرا شده و قرار است ۱۰ چاه را در سیستان ایجاد کنیم.
