به گزارش خبرنگار «نبض انرژی» پژوهشگران و کارشناسان صنعت برق بر این باور هستند که در کنار ضرورت مدیریت و اصلاح الگو‌های مصرف برق در بخش خانگی و تجاری همچنین نباید از حجم و میزان برق مصرفی در فضا‌های عمومی غافل شد؛ فضا‌هایی که بخش قابل توجهی از میزان برق مصرفی کشور‌ها را به خود اختصاص می‌دهد و به واسطه تأمین هزینه‌های آن از منابع عمومی چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
یکی از موسسه‌های بین المللی در قاره آمریکا در همین رابطه و با انجام یک مطالعه موردی در مورد شهر‌های کشور برزیل به نتایج و راهکاری جالبی رسیده است که قابل تأمل است.
در این باره بانک بین المللی توسعه آمریکا (IDB) در یادداشتی با تیتر 3 راه کاهش مصرف انرژی در شهر شما «Three solutions to reduce energy consumption in your city» نوشت: سرمایه‌گذاری در بهره‌وری انرژی می‌تواند از شهر‌ها برای استفاده هوشمندانه‌تر از انرژی حمایت کرده و به آن‌ها در کاهش انتشار کربن کمک کند. علاوه بر این، بهره وری انرژی ممکن است استفاده از منابع عمومی را که اغلب کمیاب هستند، بهینه‌تر کند.
در این مطلب اضافه شده است که شهر‌ها (فضا‌های عمومی، خانگی و تجاری) بیش از ۶۵ درصد انرژی جهان را مصرف می‌کنند و مسئول بیش از ۷۰ درصد از تولید و انتشار گاز‌های گلخانه‌ای در جهان هستند.
به صورت مشخص در این نوشته با اشاره به کشور برزیل و کشور‌های مشابه آمده است که در کشور‌هایی مانند برزیل برق، بالاترین و دومین هزینه را در بودجه شهرداری‌ها به خود اختصاص می‌دهد که به تنهایی از میزان پرداخت حقوق و دستمزد‌ها پیشی می‌گیرد.
تخمین زده می‌شود که ۱۸ میلیون چراغ عمومی در سراسر برزیل توزیع شده است که ۳.۲۴ درصد از کل مصرف انرژی در این کشور را تشکیل می‌دهد و در این بین بیش از ۵۰ درصد شهرداری‌ها که مسئولیت نصب و نگهداری سیستم روشنایی معابر را بر عهده دارند، منابع کافی برای سرمایه گذاری در گسترش، نوسازی و نگهداری از این سازه‌های برقی را ندارند.
در ادامه این مطلب آمده است که روشنایی معابر تنها منبع مصرف انرژی برق در شهر‌های برزیل نیست و تقریباً ۵۰۰ هزار ساختمان عمومی در برزیل وجود دارد که ۳۱ درصد آن متعلق به شهرداری‌ها است و اکثر این ساختمان‌ها قدیمی هستند و از فناوری قدیمی برای روشنایی داخلی و سیستم‌های تهویه مطبوع استفاده می‌کنند.
بنابراین، استفاده از انرژی ناکارآمد و منجر به هزینه عمومی غیر ضروری می‌شود. وضعیت دولت‌های محلی برزیل ممکن است مشابه سایر شهرداری‌ها در آمریکای لاتین، در مقیاس‌های مختلف باشد.
در بخش بعدی مطلب فوق پس از اشاره به حجم بسیار زیاد مصرف انرژی برق در شهر‌های برزیل سه راه حل ارائه می‌شود که در صورت طراحی و پیاده سازی مناسب، ممکن است به کاهش مصرف انرژی همراه با کاهش هزینه‌های برق برای شهر‌ها کمک کند و به استفاده پایدارتر از منابع منجر شود که در ادامه مورد اشاره قرار می‌گیرد:
۱-روشنایی معابر با استفاده از تکنولوژی LED
در این بخش اشاره شده است که نورپردازی خیابانی LED تاثیر زیادی در کاهش انتشار گاز ۲CO و مصرف برق دارد. استفاده از چراغ‌های LED ممکن است تا ۶۰ درصد کارآمدتر از سیستم روشنایی سنتی خیابان باشد. پتانسیل بهره‌وری انرژی در برزیل به دلیل ۱۸ میلیون چراغ عمومی آن بسیار زیاد است. با این حال، هنوز به طور کامل کشف نشده است.
سرمایه گذاری اولیه برای تغییر لامپ‌ها ممکن است یک مانع اولیه برای شهرداری‌ها باشد، اما ممکن است راه حلی از طریق طرح‌های مشارکت عمومی خصوصی وجود داشته باشد که به دولت‌های محلی کمک می‌کند تا سیستم روشنایی خیابان‌های خود را به سیستمی بسیار کارآمدتر تبدیل کنند.
۲- سیستم‌های کنترل هوشمندتر
در مورد سیستم‌های کنترلی هوشمند نیز ذکر شده است که سیستم‌های کنترلی می‌توانند هزینه‌های عملیاتی انرژی و روشنایی خیابان‌ها را کاهش دهند، زیرا این سیستم‌ها را می‌توان طوری برنامه‌ریزی کرد که بسته به روز و هفته، تعداد افراد و وسایل نقلیه یا استفاده از ساختمان‌ها در زمان خاصی از روز، نور را به طور خودکار کاهش و افزایش دهد.
علاوه بر این، سیستم‌های کنترل روشنایی خیابان به کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری کمک می‌کنند، زیرا می‌توانند وضعیت لامپ‌ها را در زمان واقعی نشان دهند و به سازمان‌دهی برنامه‌های تعمیر و نگهداری کمک کنند.
۳- ساختمان‌های پایدار، سالم و کارآمد
در مورد این راهکار نیز توضیح داده شده است که اولین قدم کلیدی برای ساخت ساختمان‌های کارآمد، جایگزینی تجهیزات ناکارآمد یا تجهیزاتی است که دیگر به درستی کار نمی‌کنند.
بسته به نوع ساختمان، پتانسیل کاهش مصرف برق از طریق جایگزینی تجهیزات ناکارآمد ممکن است حدود ۲۵ یا ۶۰ درصد باشد که باعث تأثیر مستقیم بر هزینه‌های عمومی می‌شود. خوب است یادآوری کنیم که هزینه‌های «عمومی» (مانند قبض برق) در پایان توسط شهروندان پرداخت می‌شود، بنابراین بهبود کارایی ساختمان‌های عمومی به معنای استفاده بهتر از منابع عمومی و به سود شهروندان است.
همچنین ذکر این نکته حائز اهمیت است که بهره‌وری را می‌توان در مرحله اولیه طراحی و ساخت ساختمان نیز در نظر گرفت و نه تنها مفاهیم بهره‌وری انرژی را در طراحی معماری لحاظ کرد، بلکه سیستم‌های کنترل حرارتی و روشنایی را در داخل ساختمان نیز به کار برد.
این امر تأثیر زیادی در مصرف انرژی خواهد داشت و همچنین ممکن است برای کاربران ساختمان‌های عمومی (مدارس، بیمارستان‌ها و غیره) منفعت مستقیم داشته باشد که می‌تواند تجربه بهتری در استفاده از آن‌ها داشته باشد.
***
بانک بین‌المللی توسعه آمریکا در بخش پایانی این مطلب ضمن اشاره به اینکه بسیاری از شهرداری‌های کوچک و متوسط در کشور برزیل از توان سرمایه‌گذاری بالایی در این زمینه برخوردار نیستند و نیازمند یارانه دولتی هستند، همچنین این‌گونه جمع‌بندی کرده است که در صورت آگاه‌سازی دولت مرکزی و دولت‌های محلی در مورد منافع اقتصادی ناشی از صرفه‌جویی از این محل، می‌توان اقدامات مهم و مؤثری را در این باره پیش برد و میزان قابل توجهی از انرژی برق قابل استفاده در معابر و اماکن عمومی شهر‌ها را صرفه‌جویی کرد.
اگرچه مطلبی که مورد اشاره قرار گرفت، مربوط به کشور برزیل و شهر‌های آمریکای لاتین است، اما یک بررسی اجمالی نشان می‌دهد که نکات مورد اشاره در این مطلب در مورد بسیاری از شهر‌های ایران نیز صادق است و لذا می‌تواند مورد توجه و دستور کار مدیران اجرایی کشورمان نیز به ویژه در حوزه صنعت برق قرار بگیرد.
