به گزارش خبرنگار «نبض انرژی» یکی از طرح‌های وزارت نیرو برای برای چاره‌اندیشی و کنترل افت و کسری مخزن حادث شده در آبخوان‌ها و نیز به منظور جبران کاهش آب‌های زیر زمینی طی چند سال گذشته در دستور کار خود قرار داد موضوع طرح تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی بود تا از این طریق بتواند با تعادل بخشی، تغذیه مصنوعی و پخش سیلاب زمینه بهبود وضعیت منابع آب زیرزمینی را فراهم سازد.
طبق این گزارش فرونشست زمین در اکثر شهر‌های کشور به دلیل برداشت غیرمجاز آب‌های زیرزمینی اتفاق می‌افتد بنابراین به دلیل بی‌توجهی مسئولان و برداشت غیرمجاز از سوی اهالی منطقه این موضوع را دو چندان کرده است تا جاییکه از فرونسشت زمین به عنوان “مرگ پنهان زمین” نیز یاد می‌شود.
باید به این نکته کلیدی اذعان کرد و گفت؛ کاهش منابع آب زیرزمینی از علل اصلی پدیده فرونشست زمین است و این موضوع محدود به ایران نیست، اما کشورمان بیشترین میزان بهره‌وری از آبخوان‌ها و منابع آبی زیر زمینی را نسبت به دیگر کشور‌های دنیا دارد و در نتیجه، میانگین میزان فرونشست زمین در ایران براساس برخی تحقیقات، سالانه به بیش از ۲۵ سانتیمتر می‌رسد.
در واقع علل گوناگونی همچون تراکم و از دست رفتن آب در آبخوان، زهکشی خاک‌های آلی، استخراج معدنی زیرزمین، تحکیم طبیعی زمین، فروچاله‌ها و ذوب یخچال را برای فرونشست زمین ذکر کرده اند، اما به باور کارشناسان، علت اصلی پیشروی این پدیده در کشور ما به برداشت‌های بیش از حد از منابع زیرزمینی آب و مدیریت نادرست منابع آبی است.
برهمین اساس کارشناسان محیط زیست براین باورند که تهیه نقشه فرونشست زمین در کشور را امری حیاتی و ضروری است چرا که با تهیه این نقشه نباید اجازه ساخت و ساز را در دشت‌هایی که سفره‌های آب زیرزمینی در آن‌ها از بین رفته بدهیم.
براساس این گزارش تکیه‌گاه بخش‌های زیادی از کشور بر منابع آب زیرزمینی از یک سو، و افت روزافزون تراز آبخوان‌ها از سویی دیگر اهمیت توجه به این بخش از منابع آب را بیش از پیش افزایش داده است. به طوری که علی‌رغم تلاشهای وزارت نیرو طی چندین سال اخیر طرح تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی، روند نزول تراز آب‌های زیرزمینی نه تنها کاهش نیافته بلکه روندی صعودی را نیز طی کرده است.
گفتنی است طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب‌زیرزمینی در سال ۱۳۹۳ تصویب و از همان سال اجرای آن شروع شد. در این راستا با توجه به هدف‌گذاری این طرح در برنامه ششم توسعه، مقرر شد وزارت نیرو تا پایان زمان برنامه ششم، ۲۱۷ هزار ۱۲۵ حلقه چاه غیرمجاز را مسدود، مسلوب المنفعه و تعیین تکلیف کند. البته وزارت نیرو در توجیه ناکامی تحقق اهداف تنها طرح تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی کشور دلایلی را ذکر می‌کند. یکی از دلیل عنوان شده توسط این وزارت‌خانه تحقق نشدن اعتبار در نظر گرفته شده برای این طرح است. حال این سوال پیش می‌آید وزارت نیرو در این خصوص چقدر به وظایف خود عمل کرده و موفق است؟
