به گزارش نبض انرژی، کارشناسان معتقدند ساخت پالایشگاه و حرکت از خام فروشی به سمت صادرات فرآورده‌های نفتی علاوه بر ایجاد ارزش افزوده و اشتغال گامی مهم برای بی‌اثرکردن تحریم‌های نفتی آمریکا است زیرا تعدد خریداران، تنوع روش‌های فروش فرآورده نسبت به نفت خام باعث شده است که رهگیری و تحریم‌پذیری محموله‌ها توسط آمریکا تقریبا غیرممکن شود. در همین راستا، بعد از اعمال فاز دوم تحریم‌های نفتی اگر چه صادرات نفت خام ایران به کمتر از 500 هزار بشکه رسیده اما صادرات فرآورده‌های نفتی ایران با کمترین مشکل در حال انجام است.
علی بختیار عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس با اشاره به ضرورت توسعه صنایع پالایشی کشور گفت: در اقتصاد کشور دو مشکل اساسی وجود دارد که سال‌ها برای آنها کار نکرده‌ایم. یکی از معضلات، هدایت نقدینگی به سمت بخشهای مولد است. امروز ما با نقدینگی 2000 هزار میلیارد تومانی در اقتصاد کشور مواجه هستیم. این نقدینگی به سمت بازار سفتهبازی، ارز، سکه و بخشهای غیرمولد میرود و التهاب ایجاد میکند.
وی تصریح کرد: مشکل دیگر بحث خامفروشی نفت است. ما در کمیسیون انرژی مجلس نتوانستهایم در راستای جلوگیری از خامفروشی و سیاستهای کلی برنامه ششم ابلاغیه مقام معظم رهبری کاری انجام دهیم. مجلس در راستی حل هر دو موضوع یعنی هدایت نقدینگی به سمت بخشهای مولد و جلوگیری از خامفروشی، طرح توسعه‌ی صنایع پاییندستی نفت و ایجاد پالایشگاه و پتروپالایشگاه تدوین و تصویب کرد.
بختیار همچنین افزود: در این مدل، برای مردم و سرمایهگذاران میتوانند از طریق بازار سرمایه در پروژههای نیمهتمام، پروژههای بهینهسازی، پروژههای ارتقا و ایجاد پالایشگاههای جدید سرمایهگذاری کنند. براین اساس با این مدل طرحهایی که خوراک، پروانه، مجوز و مکان مناسب دارد مانند طرحهای سیراف در عسلویه، پالایشگاه آناهیتا و تعدادی از طرحهای پتروشیمی استان فارس میتوانند فعال شده و تبدیل به پتروپالایشگاه شوند.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس تاکید کرد: بعد از اینکه قانون توسعه پالایشگاه‌ها را در مجلس تصویب کردیم، وزارت نفت دو ماه فرصت داشت تا آییننامه اجرایی این طرح را بنویسد. متاسفانه اما هنوز این آییننامه اجرایی به تصویب دولت نرسیده و در این زمینه تعلل صورت گرفته است. مقام معظم رهبری هم در این زمینه گلایه دارند. باید در طرحهایی که میتواند مشکل را حل کند، به صورت جهادی‌تری عمل کرد.
وی با اشاره به تبصره 14 پیش نویس اولیه آیین نامه این طرح گفت: در تبصره ذیل ماده 14 آییننامه ذکر شده در صورتی که مجموعه ظرفیت درخواستی متقاضیان با این شرایط بیشتر از دو میلیون بشکه در روز شود، علاوه بر اعمال اولویتهای مذکور در این ماده، وزارت نفت مجاز است به منظور بهره مندی تعداد بیشتری از متقاضیان تسهیلات، قانون و رعایت بازده اقتصادی طرحها، سقف ظرفیت خوراک مصرفی هر طرح را به 200 هزار بشکه در روز محدود میکند. این در شرایط خاص است که اگر در واقع مجموع درخواستها زیاد شود، بتواند محدودیت در خوراک ایجاد کند.
بختیار ادامه داد: مثلاً یک طرح 300 هزار بشکه ظرفیت دارد. اینجا پیش‌بینی شده اگر درخواست متقاضی افزایش یابد و از 2 میلیون بشکه تجاوز کند، وزارت نفت مجاز است اگر واحدی بازدهی اقتصادیاش پایین بود، ظرفیت خوراکش را به 200 هزار بشکه محدود کند. این منظورش این نیست که ما سالیانه تا 200 هزار بشکه مجوز داریم. مجوزی که ما در مجلس دادیم مجوز برای ایجاد 2 میلیون بشکه است نه 200 هزار بشکه. یعنی وزارت نفت باید بتواند ظرفیت 2 میلیون بشکه را مدیریت کند.
عضو کمیسیون انرژی مجلس خاطر نشان کرد: ما سعی کردیم در آییننامه همه جهات لازم برای تحول در اقتصاد کشور ایجاد شود، به این صورت که بتواند نقدینگی را از طریق مکانیسم‌های بورس و بازار سرمایه به سمت پالایشگاه‌سازی بیاورد و از این طریق ظرفیت پالایشی کشور افزایش یابد. ما اگر همین مسیر را دنبال کنیم دیگر مسئله‌ای به نام تحریم نفت نخواهیم داشت. تبدیل نفت خام و نفت کوره به محصولات با ارزش افزوده میتواند ایجاد اشتغال کند و هم افزوده بالاتری برای کشور به وجود آورد.
