به گزارش نبض‌انرژی،صورت مالی بهار پالایش نفت اصفهان منتشر شد و این شرکت در سه ماه نخست، تنها ۲۵۶۲ میلیارد تومان سود محقق کرده است. این عدد فاصله معناداری با سود مورد انتظار برای این پالایشگاه دارد. با ارائه دستورالعمل جدید قیمت‌گذاری نفت خوراک و محصولات شرکت‌های پالایشی انتظار رشد سودآوری این شرکت‌ها وجود داشت. البته این تخمین بر اساس آخرین نشریه‌های پلتس در هفته‌های اخیر بود که حاکی از رشد محسوس کرک اسپرد شرکت‌های پالایشی داخلی داشت و تخمین دقیقی از قیمت‌ها در سه ماه نخست وجود نداشت. به هر حال عملکرد ضعیف شپنا روی کدال منتشر شده و برخی ایرادات به عملکرد شپنا وارد است که در ادامه به آن پرداخته می‌شود. کرک اسپرد شپنا در سه ماه نخست سال ۱۴۰۰ تقریبا حدود ۵ دلار بوده که با کرک اسپرد این پالایشگاه برای کل سال ۹۹ تفاوت چندانی ندارد؛ به منظور حذف اثر موجود در کرک اسپرد مقدار تولیدشده در نرخ فروش ضرب شده و از اختلاف میانگین وزنی نرخ کل محصولات با نرخ نفت خام کرک اسپرد محاسبه شده است و این عدد صرفا جنبه مقایسه‌ای دارد. اگر فرض کنیم که ابلاغیه جدید به صورت کامل اجرا شده است در نتیجه باید گفت که این ابلاغیه اثر منفی بر سودآوری این شرکت نسبت به گذشته داشته است. در این خصوص باید اشاره کرد که کرک اسپرد سه ماه بهار امسال در بازار جهانی نسبت به سال گذشته صعودی بوده است.
نکته نخست از صورت مالی شپنا افزایش هدررفت است. وقتی به رویه پالایش نفت در این شرکت در سه سال گذشته بر اساس صورت‌های مالی حسابرسی‌شده نگاه می‌کنیم حجم تولید محصولات اختلاف اندکی با حجم مصرفی نفت دارد و حتی در برخی سال‌ها میزان تولید محصولات از میزان مصرفی نفت (از نظر حجمی) بیشتر بوده است؛ اینجا نیز توجه شود که این موضوع صرفا جنبه مقایسه‌ای دارد. اما در بهار امسال میزان تولید محصولات اختلاف حدود ۳ درصدی با حجم مصرفی نفت دارد که انحراف حدود ۲ درصدی را نسبت به رویه سال‌های قبل نشان می‌دهد. این عدد گرچه به نظر اندک می‌رسد اما در حاشیه سود ناخالص پایین شرکت‌های پالایشی کاملا چشم‌گیر است. اگر محاسبات را بر اساس میانگین نرخ فروش محصولات لحاظ کنیم تا حدود هزار میلیارد تومان در این محل کسری درآمد برای شپنا ایجاد می‌شود. همین موضوع اثر منفی ۱.۵ دلاری بر کرک اسپرد پالایش نفت اصفهان داشته است.
نکته دوم به لحاظ کیفیت محصولات در نرخ‌گذاری محصولات پالایشی بازمی‌گردد. همان‌طور که در گزارش تفسیری ضمیمه صورت مالی سه ماهه پالایش نفت اصفهان منتشر شده این موضوع نیز بر سودآوری این شرکت اثر منفی چشم‌گیری داشته است. عمده نفت‌گاز تولیدی پالایش نفت اصفهان بالاتر از ۵۰۰۰ ppm گوگرد دارد. بر اساس دستورالعمل جدید اختلاف قیمت نفت‌گاز با گوگرد کمتر از ۱۰ ppm با نفت گاز با گوگرد بالا حدود ۵ تا ۷ دلار است. همین موضوع در گزارش تفسیری پالایش نفت اصفهان نیز مورد اشاره قرار گرفته و اختلاف نفت‌گاز یورو با نفت‌گاز گوگرد بالا به ازای هر بشکه ۵ دلار است. با توجه به این‌که بیش از ۴۰ درصد از تولید محصولات پالایش نفت اصفهان را نفت‌گاز تشکیل می‌دهد این اختلاف اثر حدود ۲ دلاری بر کرک اسپرد این پالایشگاه داشته است. طرح تصفیه نفت‌گاز پالایش نفت اصفهان بنا بود که از تابستان امسال وارد مرحله پیش‌راه‌اندازی شود و در شفاف‌سازی همراه با صورت مالی اشاره شده که در نیمه نخست سال آینده این طرح راه‌اندازی می‌شود که می‌تواند بر اساس نرخ‌های کنونی تا بیش از ۲ هزار میلیارد تومان بر عملکرد فصلی پالایش نفت اصفهان اثر داشته باشد.
نکته پایانی این‌که قطعا نیاز است تحلیلگران توجه ویژه‌ای به نرخ‌های اعلامی از سوی پالایش و پخش داشته باشند. نرخ‌های بهار در دست بررسی است تا اعتبار ابلاغیه جدید سنجیده شود. به صورت کلی اگر بنا است ابلاغیه اجرا شود باید به صورت کامل اجرا شود؛ بررسی‌های بیشتر بورسان در گزارش‌های آتی ارائه می‌شود. اگر موارد بالا لحاظ شود کرک اسپرد شپنا به بیش از ۸ دلار در بهار می‌رسید و بر اساس آخرین نشریه‌های پلتس و قیمت نفت خوراک کرک‌اسپرد می‌توانست افزایش محسوسی یابد که سودهای قابل توجهی را برای این شرکت پالایشی به همراه داشت. مورد دوم احتمالا به تدریج اثر خود را در صورت مالی شپنا نشان می‌دهد اما ابهام بزرگ به مورد نخست باز می‌گردد که می‌توانست اثر چشم‌گیری بر سودآوری شپنا داشته باشد.
پالایشی‌ها یکی از پرابهام‌ترین صنایع در یک دهه اخیر بورس تهران بوده‌اند و این بار نخست نیست که این شرکت‌ها تحلیلگران و بازار سهام را غافلگیر می‌کنند با این حال اگر بنا باشد ابلاغیه در یک رویه بلندمدت در سال‌آینده نیز اجرا شود با توجه به رشد قیمت نفت و محصولات انتظار اثر دو جانبه رشد سودآوری این گروه را باید داشت.
