محمد سرابی| اهالی شهران در مسیر حرکت خودروهای حمل بنزین زندگی میکنند. خطر انفجار و آتشسوزی زیاد است، چون کامیونهای بزرگ نفتکش، پشت سر هم از شیب خیابانهای باریک و شلوغ و پیچ در پیچ پایین میآیند تا بار بنزین خود را به پمپ بنزینهای غرب تهران برسانند.
به گزارش نبضانرژی،بارها اتفاق افتاده که کامیون نفتکش واژگون شده و سوخت روی آسفالت و درون جوی آب جاری شده است. هر بار یک تهسیگار یا یک جرقه، میتواند محله را به آتش بکشد.
خردادماه سال ۹۵ هم که آتشسوزی و انفجار لوله گاز در این محدوده حسابی همه را شوکه کرد؛ انفجاری که با اختلال شبکه تلفن همراه در غرب تهران همراه شد و زنگ خطر دیگری بود برای کل تهران که اگر حادثه مهیبی رخ دهد، بحرانهای غیرمنتظرهای به وقوع میپیوندد.
سکونت روی مسیر انتقال بنزین
امیر قاسمی، یکی از اهالی محله شهرانشمالی میگوید: «زمانی که انبار نفت در این نقطه ساخته شد، اینجا خارج از شهر و محل مناسبی برای توزیع سوخت بود، اما بعدا خانهسازیهای متعدد که مجوز و سند هم داشتند، باعث شد که اطراف انبار نفت تبدیل به بافت مسکونی کامل شود. بعضی تعاونیهای سازمانها هم در نزدیکی انبار نفت ساختوساز کردند.»
زمانی گفته میشد که احتمال آتشسوزی و انفجار در خود انبار نفت وجود دارد و ابعاد آن ممکن است تا جنتآباد و کن هم برسد.
از پستی و بلندیهای شهران در شمال منطقه ۵ شهرداری تهران، برمیآید که در گذشته محل عبور جریانهای آب بوده است و اطرافش پوشیده از باغها نه محل ساخت آپارتمانهای چندطبقه. هنوز هم تعدادی از این باغها باقیماندهاند.
کامیون نفتکش ۳۰ هزار لیتری به آرامی پایین میآید. راننده میخواهد احتیاط کند و در پیچ خیابان یا دورزدن دور فلکهها یا شیب تقاطعها کامیون را کنترل کند. زیر پل عابر سرعتگیر بزرگ آسفالتی، همه خودروها را تکان میدهد. پهنای دور میدان برای سواریها هم کم است چه برسد به تانکرها. یک تصادف شدید میتواند خیابانهای اطراف را کاملا مسدود کند و راهی برای امدادرسانی باقی نگذارد.
حسین یعقوبی که ساکن شهرانشمالی است، میگوید: «خدا به ما رحم کرده که تا حالا واژگونی تانکرهای نفتکش باعث آتشسوزی نشده است. چند سال قبل یکی از این واژگونیها درست ظهر و زمانی که خیابان شلوغ بود و مدرسهها هم تعطیل شده بودند، اتفاق افتاد.»
او میافزاید: «تمام مسیری که نفتکشها طی میکنند، خطرناک است و فلکه دوم تنها یکی از این نقاط است. من در مدتی که در این محله ساکن بودهام، بارها صحنه واژگونی تانکرها را دیدهام.» اگر چند دقیقه در فاصله میان فلکه اول و دوم شهران بایستید، چندبار میتوانید کامیونهای نفتکش را ببینید.
سال پیش، یکی از اعضای دوره پنجم شورای شهر انبار نفت محله شهران را بهدلیل ذخایر زیاد و قرارگرفتن روی گسل زلزله بسیار خطرناک توصیف و انفجار آن را با انفجار بندر بیروت مقایسه کرده بود.
حرکت تانکرها از بین جمعیت
هومن طاهری، دبیر شورایاری محله شهران شمالی است. او میگوید: «در شرایط فعلی امکان جابهجاکردن انبار نفت با این ابعاد وجود ندارد. ایمنسازی مخازن بزرگ آن هم در گذشته انجام شده است. اصلیترین مطالبه اهالی شهران درباره تردد تانکرهاست. علاوه بر مشکلات ترافیکی که به این دلیل ایجاد میشود، مواردی از واژگونی باعث نگرانی شهروندان شده است.»
او درباره رفتوآمد کامیونهای نفتکش تأکید میکند: «معمولا تانکرها وقتی از سمت شمال به جنوب میآیند پر از سوخت و درنتیجه سنگینتر هستند که باعث میشود راننده دائما برای کاهش سرعت از ترمز استفاده کند. تا موقعی که تانکرها از محله بیرون میروند و به خروجی بزرگراههای همت و باکری میرسند همین شرایط ادامه دارد.»
طاهری با اشاره به امکان ایجاد مسیر جایگزین میگوید: «میتوان با ایجاد پل از سمت شرقی انبار نفت یک مسیر دسترسی به بزرگراه باکری ایجاد کرد. در اینباره ۳ طرح پیشنهاد و یکی تأیید شد. این پل طراحی شده میتواند در چهارچوب شبکه معابر تهران مشکل محله را رفع کند، اما درباره هزینه ساخت آن و اینکه مجری طرح شهرداری یا وزارت نفت است، اختلافهایی وجود دارد.»
بالای سر ساکنان محله
وقتی خیابان شهران را تا آخر به سمت شمال بروید به دروازه انبار نفت میرسید. در سمت راست جاده خاکی کوچکی به سمت شرق میرود. یک سمت دیوارهای بتن پیشساخته انبار نفت است و یک طرف باغهای بدون دیوار، با درختهای خرمالو، گردو و انجیر.
درون محوطه انبار نفت چندین مخزن بزرگ سفیدرنگ قرار دارد که بنزین یا سوختهای دیگر از آنها به نفتکشها منتقل میشود. بخشی از اراضی شرقی درون محوطه هم تبدیل به فضای سبز و زمین فوتبال با کاربریهای رفاهی شده است.
روی کانال پل بتنی ساخته شده است. جاده و محیط اطراف آن خاکی با بوتههای خار و زبالههای پراکنده است. با اصلاح اختلاف ارتفاعها، آسفالت، زیرسازی و باز کردن یک در ورودی و خروجی بزرگ در دیوار شرقی انبار، میشود مسیر مستقلی به سمت بزرگراه ایجاد کرد.
در بیشتر ایام سال، حجم بنزینی که از انبار منطقه خارج میشود بسیار زیاد است. اگر روزی حادثهای در شهران رخ دهد و کسانی جان خود را از دست دهند چهکسی مسئولیت آن را میپذیرد؟
شهرداری آماده همکاری برای رفع خطر است
در سال گذشته ریاست وقت شورای شهر تهران از این محل بازدید داشتند و صورتجلسهای هم نوشته شد. ما هم این موضوع را به دستگاههای ذیربط منعکس کردیم، ولی من تصور میکنم با وجود وضوح خطرات، اما اراده جدی برای حل موضوع وجود ندارد.