دانشگاه‌ها می‌توانند اهداف ازدیاد برداشت نفت را عملیاتی کنند؟

، طی هفت سال گذشته بالغ بر 39 قرارداد کلان پژوهشی با 18 دانشگاه و مرکز تحقیقاتی کشور امضا شد. در سال 93، 9 قرارداد توسعه فناورانه میدان‌های نفتی با 9 دانشگاه و در سال 95، نیز 12 قرارداد ایجاد انستیتوهای تحقیقاتی پایین‌دستی با 9 دانشگاه امضا شد. امسال نیز 13 قرارداد جدید حوزه ازدیاد برداشت نفت و گاز با 13دانشگاه امضا شده است.

اما اینکه آیا این قراردادها می‌توانند منشأ دستاوردهای قابل توجهی برای صنعت نفت در زمینه افزایش ضریب بازیافت میدان‌های نفتی باشند، محل سوال است که محمد اسلامی در این باره به ایلنا اظهار داشت: به لحاظ فنی، شیوه کنونی پروژه‌های ازدیاد برداشت درست نیست، دانشگاه‌ها از نظر تجهیزات و توانایی کفایت لازم را ندارند، زیرا ازدیاد برداشت نیاز به دیسیپلین کاری و تخصص‌های متعددی دارد که بسیاری از شرکت‌های خصوصی و دولتی این امکان را دارند اما بکار گرفته نشده‌اند.

وی افزود: اشکال دیگر اینکه این پروژه‌ها به صورت میدان‌محور واگذار شده‌اند در حالی که اساسا باید یک بار  به طور کلی مطالعه شود که چه مزیت‌های نسبی دارند و امکانات ما در چه حد است، مثلا ممکن است در یک روشی دانشگاه به نتیجه برسد و بتواند ضریب بازیافت را بخوبی اصلاح کند اما امکانات لازم برای آن مدل تزریق در آنجا وجود نداشته باشد.

دبیر انجمن شرکت‌های پژوهشی و دانش‌بنیان صنایع نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی به زمان‌بندی پروژه‌های ازدیاد برداشت اشاره و تصریح کرد: زمان‌بندی پروژه‌ها طولانی است، اگر قرار است به نتیجه برسند باید در یک زمان‌بندی کوچک‌تر و منظم به نتیجه برسند، نه اینکه 10 سال دیگر طرح آماده شود. بنابراین این اشکالات مختصر فنی وارد است.

وی با بیان اینکه واگذاری‌ها شفاف نبوده است، ادامه داد: موضوع دیگر اینکه دانشگاه سرعت و شتاب لازم را ندارد، دانشگاه نباید جای مهندس مشاور و شرکت بالادستی را بگیرد، بسیاری از اساتید دانشگاه در موسم‌های خاص مثل فصل امتحانات و تدریس به پروژه‌ها رسیدگی نمی‌کنند، مگر اینکه از بیرون نیرو جذب کنند که غیراصولی است، اگر قرار باشد از خارج از دانشگاه نیرو جذب کند همان نیروی بیرون در قالب شرکت‌های مشاور کار می‌کنند، چرا پروژه به آنها داده نشود؟

اسلامی تصریح کرد: اگر رقابت بالا برود، کیفیت بالا، زمان کوتاه و هزینه‌ها کمتر می‌شود و تیم‌های دانشگاهی مشاور خود را در میدان رقابت پیدا کرده و هم‌افزایی می‌کنند اما اینگونه نبوده است. درست نیست که از اسم علم، فناوری و تحقیقات سوءاستفاده شود.

وی یادآور شد: ما نمی‌توانیم به دانشگاه بی‌توجه باشیم، ولی شیوه حمایت از دانشگاه صحیح نیست و بین دانشگاه و بخش مهندسی کشور تقابل ایجاد می‌شود. هر نهادی جایگاه خود را دارد و نباید جایگزین نهاد دیگر شود.

دبیر انجمن شرکت‌های پژوهشی و دانش‌بنیان صنایع نفت، گاز، پالایش و  پتروشیمی گفت: در پیشرفت کار از مسیرهایی عبور می‌کنند که قبلا بدرستی طراحی نشده و باعث کندی کار می‌شود، سوال این است که با این میزان حجم واگذاری کار به دانشگاه‌ها؛ شرکت‌های استارتاپی، فناور و ازدیاد برداشت که از قبل ساخته و تجهیز شده و سرمایه‌گذاری کرده بودند در چه جایگاهی قرار می‌گیرند؟